Sporen van vroegtijdige radicalisering: filosofie, alles voor Zarathustra en weg met Piet Huysentruyt

Wie mijn columns rond de slachtpartij in Nice slecht heeft gelezen, zou kunnen besluiten dat ondergetekende het terrorisme relativeert en de rol van de islam minimaliseert. Dat is allerminst zo. Ik wil gewoon iets dieper gaan dan het banale bashen en zuurzeiken dat vandaag de sociale media domineert.

Laat duidelijk zijn: ten gronde vind ik de islam een verdorven, kwaadaardige religie, evenals trouwens zijn erfvijand, het fundamenteel racistische jodendom, en zelfs het christendom, nu afgezwakt en gede-radicaliseerd, maar twee eeuwen geleden verbrandden we nog heksen. In 1946 verketterde de paus de bikini plus de vrouwen die hem droegen als goddeloos, en in 1969 excommuniceerde het Vaticaan de platenmaatschappij die “Je t’aime moi non plus” uitbracht, een onnozel liedje waar wat suggestief in gezucht wordt. Het is maar dat u het weet.

Toch neuzelt niemand minder dan aartsbisschop Jozef De Kesel in Knack nu opnieuw dat ‘de islam religie weer op de kaart heeft gezet’, djeezes. Het blijft oppassen met die gezanten van god, uit welke windstreek ze ook komen.

In een hoekje met een boekje

Maar het terrorisme dus. Dat de Islamitische Staat als jihadistische organisatie is ontstaan in de chaos na de Amerikaanse invasie in Irak (2003) en dat oudgedienden van Saddam Hoessein hier een nieuwe full-time bezigheid vonden, weet ondertussen het kleinste kind.

Daarna kwamen de Westerse jihadisten de hoop vergroten: allerlei gespuis uit de Europese steden, allochtonen die hun draai niet vonden, soms uit het criminele milieu, soms kinderen die vanonder moeders rok kwamen gekropen, hier en daar zelfs vol- of halfbloedvlamingen zoals Jejoen Bontinck met een identiteitsprobleem.

Dan kwam de vluchtelingengolf richting Europa, waaronder dezelfde Syriëstrijders retour, plus een cohorte nieuwe allochtonen die hier ook hun draai niet vonden. Ook zij begonnen vervaarlijk met bijlen te zwaaien onder de kreet ‘Allah Akbar’. IS keek en zag dat het goed was: ze hoefden niets meer te doen, de Heilige Oorlog was volautomatisch geworden.

Vandaag zitten we in de fase dat die psychose (want dat is het) zich verder ontrolt tot een vaag nihilisme dat ik eerder met overspannen pubers associeer dan met doorgeslagen geloofsijver. We zien het nu gebeuren dat al wie vroeger stront in de brievenbus van de buizende leerkracht stak, zijn liefdesverdriet met verf uitschreeuwde, of het aan de stok had met de baas, zich vandaag tot terrorist promoveert. Het staat sjieker, genereert meer media-aandacht, er zit een grote boodschap achter. En dan zeg ik: halt, kameraden, voor uw boosheid is er een betere vlag. Een korte biografische uitweiding.

Ik was 15 toen we met een handvol klasgenoten het plan hadden opgevat om in de zomer aan het Veerse Meer in Zeeland te kamperen. Een heerlijke fietstocht zou het worden, ik had al wat kaarten gekocht en mijn ketting gesmeerd. Toen kreeg ik te horen dat ze me er niet bij wilden, wist ik veel waarom, niet goed in de groep liggen of zo. Razend was ik, in het vooruitzicht van een lange, ééntonige en eenzame vakantie. Plannen om hun huizen in brand te steken namen vaste vorm aan, uiteraard na hun zussen ontmaagd te hebben.

Verder broedend en mokkend slenterde ik half juli door ’t stad langs ramsjboekhandel De Slegte, alwaar ik letterlijk over het verzameld werk van Friedrich Nietzsche struikelde, in oude Nederlandse spelling nota bene, vandaar dus op de grond gestapeld aan weggeefprijs. Ik was verkocht voor de volgende drie jaar, het Veerse Gat kon me gestolen worden. Op mijn 16^de was de Zarathustra echt wel een bijbel, of moet ik zeggen een koran, oeps. Radicaal deconstrueren, met de hamer filosoferen, en in een on-wijze, niet-academische taal, soms erop, soms ernaast, verbazen, verontrusten, blijven fietsen om de pensée unique heen en de clichés van de massa,- het is een vorm van verlichte razernij die ik zou blijven koesteren en perfectioneren.

Koken met Piet

Ik bedoel maar: boosheid heeft vele gezichten, kan vele kanten uit en ent zich op allerlei voedingsbodems. De revelatie die Nietzsche heet, en dan nog gekoppeld aan de muziek van Wagner, de allerdodelijkste combinatie, is niet aan iedereen besteed en dat hoeft ook niet, het kan evenzo goed Jimi Hendrix zijn. Toch is een vorm van filosofische radicalisering, waartoe de puberteit een ideale aanzet vormt, noodzakelijk om kritisch tegen deze wereld aan te kijken en niét te berusten. Dat moslims Nietzsche niet lezen is een groot gebrek, maar dat zou een project kunnen zijn, zij het niet eentje zoals dat van Lieven Bouve. Zarathustra is trouwens van origine een Perzische wijze, wie-weet vormt dat een ezelsbrug naar een nieuw universeel criticisme dat vele heilige huisjes doet sneuvelen, ook die van ons natuurlijk.

Want tenslotte moet dat Verlichtingsproces 2.0 ook onze eigen waarden in vraag durven stellen, en onze eigen iconen van de sokkel blazen. Neem nu Piet Huysentruyt, de befaamde meesterkok, die op TV demonstreerde hoe hij kreeften klaarmaakt: levend de poten uittrekken, in stukken snijden en grillen terwijl de stukjes nog kronkelen. De lichaamstaal, de kwaadaardige grijns, de commentaar van de keukenpiet verraden: deze man amuseert zich kostelijk. Het gaat bij populaire Piet wel degelijk om een rituele slachting, met de pijn van het dier als centraal element. Geef toe, vergeleken bij deze barbarij is een schaap de keel oversnijden nog een daad van dierenliefde.

Opnieuw overvalt me dan die oude razernij om zo weinig empathie. Levend in stukken snijden en traag roosteren wil ik deze christenhond, over de volgorde kan nog gediscussieerd worden. Maar ondertussen dus Nietzsche gelezen en de kracht van het woord ontdekt. Misschien ook eens de betekenis van dat woord radicaal herbekijken. Wie minstens in zijn jeugd niet ‘radicaal’ was, heeft het leven gemist. De rest is een kwestie van stijl en (slecht) karakter.