Siegfried Bracke, de politicus waarover dringend een TV-serie moet gemaakt worden

Waarom de gewezen Kamervoorzitter wél de perfecte voorzitter van het VAF is. 

Postjestijd in politiek Vlaanderen. Vandaag vrijdag beslist de Vlaamse regering over de samenstelling van de bestuursraden van een hele zwik cultuurhuizen en publieke vzw’s. Gaande van de Ancienne Belgique over de Antwerpse Singel tot het Vlaams-Nederlands huis deBuren. Het is maar een formaliteit want de meerderheidspartijen hadden de taart al lang verdeeld. Belgische gewoontes worden moeiteloos Vlaamse. Het meest in het oog springt de benoeming van Siegfried Bracke tot voorzitter van de Raad van Bestuur van het Vlaams Audiovisueel Fonds (VAF). Een instelling die zich bezig houdt met het verdelen van subsidies voor films, TV-series en, jawel computergames.

Nu kan U over de zin van die subsidies een mening hebben, maar één ding is zeker: Siegfried Bracke is, dankzij een carrière met meer haarspeldbochten dan de Tourmalet (de Bocht van Bracke is zelfs een lemma op Wikipedia), de geknipte man om het Vlaamse filmwezen op flamboyante wijze te vertegenwoordigen.

Hollywood aan de Leie

Zou de droom van Robbe De Hert (1942-2020 ) toch nog in vervulling gaan?

Want geeft toe: zoals Siegfried lopen er in de Vlaams-Belgische politiek niet veel rond. Als vrijmetselaar en BRT-journalist had hij een rode partijkaart (waarover hij jaren lang loog) en schreef in die hoedanigheid ook voor het SP-ledenblad, tot hij in 2010 verkaste naar de N-VA. Toen dé partij in opmars. Meteen goed voor een verkiesbare plaats en het ondervoorzitterschap van de Kamer. Het Peeters-achtig plan van de partij om hem tot burgemeester van Gent te kronen -terwijl hij eigenlijk in Mol woonde- liep uit op een sisser.

Zo volatiel Siegfried was op politiek vlak, zo standvastig was zijn streven om de huisfinanciën gezond te houden. Eens Kamervoorzitter kluste hij nog bij als adviseur van Telenet en lid van de bestuursraad van de UGent: wie komt er nu ook rond met 11000 euro netto per maand. Heel die tijd was hij de facto met onbepaald verlof in VRT-dienst, wat zeker na het pensioen van Martine Tanghe een golf van speculaties op gang bracht. Maar het werd dus voorzitter van de VAF.

Zo volatiel Siegfried was op politiek vlak, zo standvastig was zijn streven om de huisfinanciën gezond te houden.

En daar zit Bracke écht op zijn plaats, wat er ook mag beweerd worden. Reden: zijn carrière zelf vormt het perfecte scenario voor een Vlaamse TV-serie. Laat dat fonds nu eens een verhaal met allure financieren, iets dat Hollywood kan halen, zeker nu het meesterwerk van Robbe De Hert, Hollywood aan de Schelde, onvoltooid is gebleven wegens.. onvoldoende VAF-steun. Met het binnenhalen van Siegfried Bracke heeft het Vlaamse filmfonds de acteur én het hoofdpersonage in huis van een serie die House of Cards kan wegblazen. Tenzij Studio Vandersteen alsnog een gelegenheidsalbum uitbrengt onder de titel ‘De gretige graaier’.

Diversiteit en zo

Elisabeth Meuleman (Groen): géén oudere witte man!

De discussie over partijpolitieke benoemingen, die vandaag weer opwelt, is overigens bijzonder vermakelijk. Natuurlijk is Bracke het schoolvoorbeeld van een politieke benoeming, bij een partij die beloofd had daar korte metten mee te maken. De nieuwe profeten van de politieke zuiverheid zitten nu bij Groen. Meer bepaald is Vlaams parlementslid Elisabeth Meuleman een fervent pleitbezorger van depolitisering in het openbaar ambt. Gedaan met de postjescultuur, alleen expertise en kennis doen er toe.

Na de kleur van de partijkaart wordt de huidskleur het criterium, wat ik qua scenario bepaald een drastische plotwending vind.

Ik maakte me al op voor een staande ovatie, tot Meuleman en haar partij er in één moeite aan toevoegden dat de aanstelling van een ‘witte oudere man’ als Bracke niet strookt met de diversiteitsgedachte, en dat het tijd is voor meer inclusie. Ja, nu kunnen we weer volgen. De job zou moeten gaan naar een jonge zwarte vrouw, liefst holebi, ook al heeft ze van film en toestanden geen kaas gegeten. Dallila Hermans houd u maar klaar, en waarom ook niet Sihame El Kaouakib, of, wie weet, een van de terugkerende IS-moeders.

In de benoemingscarrousel blijkt links de politisering te willen vervangen door de racialisering en genderisering. Niet de toekomst telt, wel de afkomst en wat in de onderbroek zit. Na de kleur van de partijkaart wordt de huidskleur nu het criterium, wat ik qua scenario bepaald een drastische plotwending vind. Bracke gecancelled, gedumpt als witte oudere man, dat is een tragische anticlimax die de N-VA ons gelukkig heeft bespaard. ‘Ge moet à niet schoener veurdoeng dan ge zè, schat’ placht Robbe te zeggen. Maar ook niet lelijker. Bij deze een aangename uitloopbaan, pardon filmcarrière gewenst, Siegfried.

Erika Vlieghe, bestrijdster van ‘negatieve boodschappen’

Met het juiste T-shirt komt het allemaal goed

‘Virussen komen en gaan. Dit virus is niemands schuld’. Deze en andere open deuren trapt prof. Erika Vlieghe in om haar punt van de Zevende Dag duidelijk te maken dat we ‘teveel zeuren’ en ons wat optimistischer moeten opstellen inzake het coronabeleid.

In een open brief, gepubliceerd op de VRT-webstek plaatst ze een en ander in een context. Ja, ze begrijpt de kritiek en is voor de vrije meningsuiting, maar ‘de stroom aan negativisme haalt veerkracht weg, die we broodnodig hebben om onszelf, en de anderen recht te houden.’ Dat is bij nader inzien een gladde uitspraak, zeker vanwege iemand die een leidende positie bekleedt in de corona-exitstrategie. Er zijn zware fouten gemaakt, en een oproep tot meer blijheid en positivisme vanwege de voorzitster van de GEMS-expertengroep klinkt wat wrang in het land met wereldwijd het hoogste relatieve covid-dodencijfer.

Morele plicht

Wouter Beke: wat als we deze man nu eens een schouderklopje zouden geven, in plaats van alsmaar te zeuren hoe slecht hij het doet?

Inderdaad, het virus is niemands schuld. Tenzij men meegaat in de complottheorieën, kan men de epidemie als een natuurramp beschouwen, of eventueel een beschavingsziekte, maar de ondermaatse crisisbeheersing is alleszins mensenwerk en een beleidskwestie. En aangezien ik al twee familieleden aan covid verloren heb (een schoonbroer-ziekenhuisarts die in de frontlinie stond, en een vader/rusthuisbewoner voor wie het vaccin te laat kwam) is de vraag naar verantwoordelijken voor velen van ons méér dan een academische oefening.

Het is alsof men de Russen, die betogen tegen de aanpak door het regime van opposant Navalny, zou aanmanen om met die ‘negatieve boodschappen’ te stoppen.

Er gist dus nogal wat ongenoegen, en dat zal niet snel wegebben, ook niet als we terug naar een soort normaal gaan. Ik denk niet dat ik hier nog eens het blunderboek moet openen over het lakse coronabeleid dat ons op driebestuursniveaus te beurt viel. Op Europees vlak een makke, trage, bureaucratische aanpak waardoor we bij de producenten achteraan de rij zijn beland; België dat zich als ‘pharma valley’ presenteert maar bij de Europese hekkensluiters zit inzake vaccinatiegraad; en een Vlaams niveau met incompetente bestuurders als Wouter Beke die een dodelijke chaos in de woonzorgcentra veroorzaakte. Zie ook de ontluisterende Panoreportage van 10 februari over het falende contactonderzoek.

Optimisme als ‘morele plicht’, zoals Verhofstadt ooit voorschreef? Misschien is het omgekeerde, namelijk de verontwaardiging, wel eerder een morele plicht. De lockdown en alle maatregelen, de avondklok, ook de strenge repressie, suggereren dat het vooral van ons gedrag afhangt, en gaan de vraag uit de weg in welke mate het beleid verantwoordelijk is. Mensen zijn het beu, verontrust, kwaad, maar als ze daar lucht aan geven, spreekt professor Vlieghe over een ‘opeenstapeling van negatieve boodschappen’. Het is alsof men de Russen, die betogen tegen de aanpak door het regime van opposant Navalny, zou aanmanen om met die ‘negatieve boodschappen’ te stoppen. Neen, we leven niet onder een Poetin, nog niet, maar het is bedenkelijk dat een wetenschappelijk expert met zo’n hoera-boodschap probeert de machthebbers uit de wind te zetten. Op een moment dat democratische grondwaarden onder druk staan.

Deplorables

Vaccinoloog Pierre Van Damme, bijna dagelijks op TV: sommige experten lijken wel ingehuurde influencers

Dat doen die experten trouwens al heel de tijd. Herinner u in maart/april 2020 de Belgenmop van de geliquideerde en niet vervangen mondmaskers, en de manier waarop zelfs Marc Van Ranst volhield dat die maskers nutteloos waren. Experten als Pierre Van Damme en Herman Goossens (de man die een jaar geleden mensen aanraadde om op skivakantie te gaan) doen vooral aan brandjes blussen en lijken wel ingehuurde influencers: vooral perceptie telt.

De nieuwste perceptietruc betreft het AstraZeneca vaccin. Zwitserland heeft het afgevoerd als onbetrouwbaar, Zuid-Afrika eveneens omdat het niet blijkt te werken tegen de variant die daar woekert en onze kant uitkomt. Duitsland en Italië willen het niet geven aan 55-plussers. België ook niet, tot de Hoge GezondheidsRaad (voorgezeten door hoger vermelde prof. Van Damme) besliste dat het vaccin OK was. Probleem opgelost. Waarna werkelijk alle media in koor een lofzang aanhieven op de Gezondheidsraad én het Astra-product.

De Astra-euforie is georkestreerd, en doet eerder denken aan een regimepers in landen als Turkije en Saoedi-Arabië, dan aan kritische berichtgeving.

Helaas, de bittere waarheid is dat dit een tweederangsproduct blijft, zeker voor oudere en kwetsbare mensen, maar dat België nu eenmaal opgescheept zit met een bestelling van 1,5 miljoen dosissen, die overigens met mondjesmaat geleverd worden. De Astra-euforie is georkestreerd, en doet eerder denken aan een regimepers in landen als Turkije en Saoedi-Arabië, dan aan kritische berichtgeving.

Ik denk dus, beste mevrouw Vlieghe, dat er nog veel te weinig ‘gezeurd’ wordt. Het is gewoon een zootje, er is geen reden tot een hoerastemming, en mensen moeten ook buiten het stemhokje hun gedacht kunnen zeggen, dat heet democratie en vrije meningsuiting.  Veerkracht zit eerder daarin, dan in het ondergaan van oekazen. En iedereen doet dat op zijn/haar manier, via de sociale media omdat de gewone media het laten afweten. Het is veeleer kwestie om het ongenoegen een politieke vertaling te geven, wat wel eens tot aardverschuivingen zou kunnen leiden. Doet er mij aan denken dat de verboden partij, waar ondertussen volgens de peilingen een kwart van de Vlamingen voor zou stemmen -u zeer waarschijnlijk niet-, al die zeurders en verzuurden verzamelt. Voor het politiek correcte establishment zijn het deplorables zoals Hillary Clinton ze noemde, de sukkels die per ongeluk ook stemrecht hebben gekregen. Misschien moeten er in dat vaccin toch een paar druppels anti-verzuringmiddel gemengd worden, dat zou politiek veel oplossen. 

Neen, u hebt mij niet ‘gekwetst’, u hoeft zich niet te excuseren. Maar begrijpt u tenminste, mevrouw Vlieghe, dat zo’n Zevende Dag -een programma dat er teveel aan is, minsten één dag in de week zou ons het gezemel van politici en opiniemakers moeten bespaard blijven- verleidt tot domme uitspraken en niet-benutte kansen om te zwijgen. Corona is de katalysator van veel maatschappelijk ongenoegen, een ongeëvenaarde stresstest voor systemen, regimes en bestuurders. Middelmatigheid is niet goed genoeg in zo’n situatie, en dat woord past, jammer genoeg, het meest bij onze bestuurders op alle niveaus.

Voor de rest wens ik u, Erika, nog een aangename Kraft-durch-Freude-campagne. Ik zei eerder al dat humor helpt, is het niet tegen corona, dan toch tegen de neveneffecten. Nu blijkt ook een T-shirt niet onnuttig als euh… placebo op een moment dat de spuitjesgevers er in de vaccinatiecentra werkeloos bij zitten. We kijken al uit naar de volgende persconferentie.

Vindt u deze column interessant, leerrijk, controversieel, of hebt u tenminste eens goed kunnen lachen? Dan is een donatie, hoe bescheiden ook, misschien een goed idee. 

De polemiek over de polemiek: dansen op Anthierens’ graf

21 jaar is hij nu dood en begraven, Johan Anthierens, het enfant terrible van de Vlaamse journalistiek en hoofdredacteur van het kamikazeproject De Zwijger. Vorig jaar voerde ik hem ten tonele in ‘Politiek incorrect’ en plaatste hem tegenover die andere rebel en Einzelgänger, Mark Grammens met zijn Journaal.

Dat was dus ruim vóór de tweedelige Canvasdocumentaire ‘Johan Anthierens: niemands meester, niemands knecht’, toen er van een J.A.-revival nog geen sprake was. Maar sinds de hagiografische terugblik van Guinevere Claeys op de buis kwam, is cultureel-journalistiek Vlaanderen wakker geschoten. Vooral ter linkerzijde wordt er stevig getrokken aan de onstoffelijke resten van Anthierens, en moet bijvoorbeeld Karl Drabbe, uitgever van het vermaledijde Doorbraak, er met zijn tengels afblijven.

Dat vindt althans ene Tim Devriese, socialmediamanager en behorend tot de voorhoede van de Vlaamse homobeweging. In De Morgen laat hij zich helemaal gaan en lijft Anthierens in bij de politieke correctheid, jawel, en de wokeness. J.A. zou vandaag te keer zijn gegaan tegen ‘witheid, heteroseksualiteit, en een binaire visie op gender’, weet Devriese. Ik ken een graf dat moet onderstut worden wegens gedurig omdraaien van de aflijvige.

Culturele diefstal

Amanda Gorman: Nederlandse vertaler gezocht, witten zich onthouden

Ach, wat zou Johan Anthierens bijvoorbeeld gedacht hebben van de actuele rel rond de vertaling van het gedicht van Amanda Gorman? Zou hij mee geblaat hebben met het koor van de wokes dat de poëzie van een zwarte dichteres niet kan/mag vertaald worden door een witte schrijfster? Zou hij meegaan in het hysterische neoracisme van nieuwlinks dat de wereld opdeelt in zwart en wit, de verbanning van Zwarte Piet, de boekverbranding van schrijvers als Jef Geeraerts? Ik heb zo’n vermoeden, en waag me aan een Anthierensiaanse pastiche, sorry voor wie dat heiligschennis vindt:

Als ‘witte’ vertalers van ‘zwarte’ gedichten moeten afblijven, dan wil ik nooit nog een Serena Williams op de tennis court zien verschijnen, want dat is historisch de meest ‘witte’ sport die er bestaat. Als ze het over cultural appropriation willen hebben, OK, maar dan wil ik nooit nog een neger(in) -ja, u leest het goed- op de operascène zien, zoals dat tegenwoordig bijna een must is. Opera is een blanke Europese kunstvorm, van en voor witte mensen, ontstaan in het 17^de eeuwse Italië. Eerst aristocratisch entertainment, in de 19^de eeuw dé burgerlijke kunstvorm bij uitstek, maar dus ongelooflijk wit, heel de tijd.

Als ‘witte’ vertalers van ‘zwarte’ gedichten moeten afblijven, dan wil ik nooit nog een Serena Williams op de tennis court zien verschijnen

Jessye Norman als Ariadne in de Strauss-opera Ariadne auf Naxos? Of erger nog, in Wagners Walküre? De in 2019 overleden zangeres had een stem als een klok, maar voor de rest zeer Afro en met een onmogelijk dikke kont voor een Wagneriaanse strijdmaagd. Een miscast én een flagrant geval van culturele diefstal, ja mensen, dit kwetst. Blijf van onze kunstvorm, zwarte sopranen, hou u aan de tamtam, jullie begrijpen onze pijn niet, de droefenis van Ariadne op haar woest eiland, in afwachting van Bacchus’ komst.

Hopelijk wordt de absurditeit van de wokeness zo wat duidelijk. Noteer dat het Amanda Gorman zelf worst kon wezen, welke huidskleur de vertaler van haar gedichten had. De hetze is gecreëerd door de zwarte columniste Janice Deul die om een onderwerp in de Volkskrant verlegen zat, zeg maar de Hollandse versie van Dalilla Hermans. Geschrokken door het tumult gaf de door uitgeverij Meulenhoff aangestelde Marieke Lucas Rijneveld, nota bene van non-binaire kunne, de opdracht terug. Het gaat er heftig aan toe op de diversiteitsplaneet.

Een geval van dwerggroei

Joël De Ceulaer (Geel, 1964)

Maar we wijken af. Vermits Johan Anthierens doorgaat voor de oervader van de Vlaamse polemiek, moest ook schrijfster Saskia de Coster haar duit in het zakje doen. Ze windt er geen doekjes om: de polemiek, zijnde de journalistieke tak die zich bezig houdt met intellectuele oorlogsvoering, is compleet uit de tijd want typisch mannelijk machogedrag. Wat in J.A. bewonderd wordt, zijn ‘vlijmscherpe pen’, het op de man (en de vrouw) spelen, is een geval van doorgeschoten haantjesgedrag, weg daarmee.

We hebben scherpte nodig, dingen moeten meer dan ooit benoemd worden in deze tijd van wolligheid, maar het mag méér zijn dan gescheld

Dat is nog eens gesproken. Terwijl ze dat allemaal uiteenzet doet ze natuurlijk aan polemiek, dat is het grappige, en bewijst ze dat het genre helemaal niet uit de tijd is. We hebben scherpte nodig, dingen moeten meer dan ooit benoemd worden in deze tijd van wolligheid, maar het mag méér zijn dan gescheld. Echte tegenspraak, polarisatie dus, is te verkiezen boven de valse consensus en het melige gedoe over ‘verbondenheid’.

Wel is het zo dat de journalistieke pennenstrijd een taalvaardigheid vereist die jammer genoeg aan het verdwijnen is, en dat -fundamenteler nog- een en ander zich binnen de mainstream pers beperkt tot wat semi-literair geritsel, of, jawel, ordinair gescheld. Dat is wat Joël De Ceulaer doet: ook een groot liefhebber van de polemiek, ook een Anthierensfan, maar een geval van Kempense dwerggroei als het over kernzaken gaat, zoals de vrije meningsuiting, politiek correcte censuur of de kwaliteit van het politieke bestel. Dan past De Ceulaer voor een debat en schurkt hij zich aan tegen het establishment, politici en opiniemakers waarmee hij naar eigen zeggen door één deur moet kunnen gaan.

Sociale afstand

Delphine Lecompte, bijna slimste mens

Het is natuurlijk gemakkelijker om concullega’s genre Tom Lanoye uit te schelden voor ‘applausjunkie, een commerçant, een stofzuigerverkoper, de Theofiel Boemerang van de Vlaamse letteren’, maar die kwalificatie kan men moeiteloos toepassen op De Ceulaer zelf, de braafste der polemisten, die the powers that be, inclusief bedenkelijke constructen als het cordon sanitaire, onverbloemd verdedigt.

Pas op: dat gebeurt allemaal op de vierkante meter die het intellectueel territorium van De Morgen voorstelt, achter een betaalmuur die een bevriende IT-er me weliswaar leerde omzeilen. En alsof dat nog niet genoeg was, duikt in dezelfde noodlijdende krant ook Delphine Lecompte op, nóg een Anthierens-adept van het laatste uur, om De Coster de volle laag te geven en zichzelf uit te roepen tot Walküre van het Vlaamse columnistenheir.

Lecompte beeldt zich toch niet in dat ze in De Morgen en op de VRT buiten de politiek correcte codes zou kunnen gaan.

‘De polemiek is broodnodig. Zonder de polemiek zijn we niets meer dan gewillige onderdanige blatende klaaglijke schapen’ foetert ze in haar bijdrage aan het sacochengevecht met Saskia. Dat is zonder meer juist. Maar de norm is, wat de openbare omroep in talkshows als De Afspraak duldt inzake opinies en debat. En dat is, met alle respect: twee keer niks. Lecompte beeldt zich toch niet in dat ze in De Morgen en op de VRT buiten de politiek correcte codes zou kunnen gaan. Nu wordt ze nog opgevoerd als een kwetterend vogeltje, maar wacht tot ze eens politiek wat onkosjere dingen zegt of het N-woord gebruikt. Neen, dat zal ze niet doen, heeft ze al beloofd, want dat is kwetsend. Tja. Tot zover de ’opzettelijk opruiende schaamteloze baldadige nietsontziende beenharde agressieve doch slimme listige humoristische’  (sic) belletrie van de rijzende ster aan het BV-firmament.

Mijn voorstel: laat De Zwijger nu maar zwijgen of laat hem in de hel voort zijn razernij uitzweten. De polemiek reanimeren, zoals Delphine Lecompte het omschrijft, is niet op het graf dansen van een journalist die al twee decennia morsdood is, maar het genre anno 2021 met vlijt, toewijding en de nodige sociale afstand beoefenen. Dat betekent vooral: de moed hebben om als buitenstaander en outlaw in deze Vlaams-Belgische negorij te dolen, met weinig uitzicht op televisieroem. Ik zie al een hoop vingers naar beneden gaan. Wist u dat geen enkele journalist nog met Anthierens wou gezien worden, eens zijn blad failliet was?

Wordt corona het Waterloo van Europa?

Ursula beseft nog niet wat ze over zich heeft afgeroepen

Het moet nu maar eens gedaan zijn met dat eeuwig gesakker op corona en de strenge maatregelen. Dit virus biedt ook opportuniteiten voor bepaalde sectoren en delen van de populatie. Had u nu maar voor viroloog, infectioloog, of desnoods biostatisticus gestudeerd. Die mensen maken dé tijd van hun leven mee en kunnen een gevoel van euforie nauwelijks verbergen, temeer daar het uitzicht op meer en betere virussen reëel is. Daarnaast doet de zeep- en gelindustrie gouden zaken, de apothekers, de farma (uiteraard), de webwinkels, maar ook de houtindustrie kan naar het schijnt de vraag niet volgen wegens huiselijke knutselwoede. Crisis? Delhaize geeft voor het rampjaar 2020 fantastische cijfers vrij, en ik spreek dan nog niet over de psychologen, scheidingsbemiddelaars en begrafenisondernemers.

Het virus zelf is een toonbeeld van efficiëntie, we moeten hier Moeder Natuur toch een bloemetje toewerpen. Zoveel daadkracht, zoveel strategisch vernuft, zoveel flexibiliteit, chapeau. Nog maar net hebben we een handvol vaccins gebrouwen, of het beest heeft al weer andere pootjes en andere sleutels om lichaamscellen open te breken. Het reist met alles en iedereen mee, wacht zijn kans af waar nodig en slaat dan bliksemsnel toe. Een werkzaamheidsgraad die schril afsteekt tegen het geklungel van onze overheden op elk niveau.

Het virus zelf is een toonbeeld van efficiëntie, we moeten hier Moeder Natuur toch een bloemetje toewerpen.

Want dat is misschien wel het grootste pluspunt van deze pandemie: het is een ongeëvenaarde stresstest en lakmoesproef om te zien wat de politieke macht en onze bestuurlijke elite echt waard zijn. In tijden van vrede en voorspoed kan elke hond met een bril op minister zijn, vraag het aan Wouter Beke. Vandaag zijn, jawel, strategisch vernuft, daadkracht en flexibiliteit nodig. De pharma deed wat ze moest doen, onze bestuurders niet. Een tussentijds rapport.

Europa: gebuisd

Ursula, winkeldame met lege rekken

14.000 dosissen per week rollen er van de band bij Pfizer in Puurs. Maar onze vaccinatiedorpen zijn spookdorpen, als winkels met lege rekken in het vroegere Oostblok. In de eerste plaats ligt dat aan de EU-bureaucratie die veel te laat in gang schoot, slecht en te stug onderhandelde met de producenten, te lang deed over de goedkeuring, en achteraan in de rij belandde.

Elke dag dat de economie plat ligt kost een fortuin,- maar de Europese Commissie verkoos te pingelen en de kat uit de boom te kijken.

Omwille van de tergend slome afhandeling hebben de producenten Europa namelijk laten sudderen en het vrijemarktprincipe toegepast: wie eerst komt en (vooral) wie niet moeilijk doet over de prijs, wordt eerst bediend. De rest volgt ‘naar best vermogen’ zoals het contract bepaalt. Het geeft te denken over de macht van de pharma, maar vooral ook over het wanbeleid van de EU dat vandaag de Eurosceptici gelijk geeft. Gisteren ging het nog over geld, macht en politieke cultuur, vandaag over leven en dood. Genoeg gelachen dus. Elke dag dat de economie plat ligt kost een fortuin,- maar de Europese Commissie verkoos te pingelen en de kat uit de boom te kijken. De enorme psychosociale kost, de onderwijsachterstand, het is een olifant die pas nu in de kamer zichtbaar wordt.

Dat de heilige koe van de vrije markt in de gracht is gesukkeld, is een andere vaststelling: in zo’n crisis kan men de fabricage van vaccins niet overlaten aan de privésector, we hebben het hier niet over waspoeder. De Russen hebben het goed aangepakt: zij hebben een eigen vaccin, en het werkt nog ook. Het recept: snel beslissen, ontwikkeling met behulp van excellente wetenschappelijke expertise (het Moskouse Gamaleja-instituut voor epidemiologie en microbiologie heeft wereldfaam), én een overheidsgestuurde massaproductie. Oorlogsindustrie, de Russen hebben er ervaring mee.

België: gebuisd

Vermijd covid, krijg kanker

Aan het Belgische corona-blunderboek hebben we genoeg inkt verspild: dat we zowat het hoogste covid-sterftecijfer van deze planeet hebben, zegt genoeg over het crisismanagement en de bestuurskwaliteit van deze staat. De laatste Belgenmop betrof de aankoop van giftige mondmaskers via een Luxemburgse brievenbusfirma en een Libanees/Jordaanse connectie. Vermijd covid, krijg kanker. Humor helpt, is het niet tegen het virus, dan toch tegen de neveneffecten.

De Denen gebruiken dus eigenlijk de vaccins die wij gereserveerd hadden, maar verzuimden op te nemen

Wat betreft de lege spookdorpen slaat gezondheidsminister Frank Vandenbroucke met de armen in de lucht: geen vaccins, geen vaccinatie, we moeten geduld hebben luidt het. Een crisis in de crisis. Maar ook in deze blijkt het ene EU-land het andere niet. Hongarije, de stoute leerling van de EU-klas, neemt de door Brussel voorziene vaccins af en voorziet zich tegelijk van het Russische Spoetnik IV en het Chinese Sinopharm. Ursula slaat het verbouwereerd gade.

Denemarken zocht het ook voor zichzelf uit, en schuimt enthousiast de restmarkt af. Ja, die bestaat dus. In Denemarken is al zowat 10% van de bevolking gevaccineerd ondanks de schaarste, omdat ze gewoon meer vaccins bestelden, en bij de pinken zijn als er overschotten ontstaan omdat een lidstaat niet alle bestelde dosissen opneemt. Daaronder blijkt… België een vaste zuinige klant die bovendien al eens vergeet een handtekening te zetten. De Denen gebruiken dus eigenlijk de vaccins die wij besteld hadden, maar verzuimden op te nemen. Zoals gezegd: wie dommer en/of trager is dan het virus zelf, is de pineut. De Belgen moeten eraan, zoveel is zeker.

Niemand weet overigens hoeveel vaccins er zich nu eigenlijk op ons grondgebied bevinden, en wanneer en waar ze moeten worden ingezet. Een Vlaamse IT-er ontwikkelde in zijn vrije tijd dan maar zelf een vaccinatiebarometer die alle beschikbare gegevens netjes verwerkt, in een overzichtelijke grafiek gegoten. Interessant terwijl men toch niets anders kan doen dan wachten.

Vlaanderen: gebuisd

Wouter Beke, een kinderziekte op zich

Het Vlaamse coronabeleid oogt zo mogelijk nog desastreuzer dan het Belgische, ook daarover hadden we het hier al uitvoerig. Hoe de bestuursploeg van Jan Jambon met alles blijft wegkomen, mij een raadsel. Of toch: de Vlaamse regering kàn gewoon niet vallen, ze is als een gestutte mummie in verticale stand. Minister van Ongezondheid Wouter Beke krijgt gewoon niks voor mekaar. Zijn aandeel in de ontreddering, die tijdens de eerste golf de woonzorgcentra trof en een hoge dodentol eiste, zou eerder het voorwerp van een schadeclaim en een proces moeten uitmaken dan van de zoveelste onderzoekscommissie die de vis verdrinkt.

Uit een recente Panoreportage bleek hoe de Vlaamse contactopsporing in het honderd loopt door wat expert Arrazola de Oñate ‘een Belgische koterie’ (!) noemt: callcenters en mutualiteiten die hoge contracten binnen rijven en eigenlijk de taak niet aan kunnen, slecht opgeleide medewerkers, gebrekkige databases, en vooral: een ICT-systeem, altijd toegewezen aan dezelfde firma, dat geen rekening houdt met de reële noden.

De Vlaamse regering kàn gewoon niet vallen, ze is als een gestutte mummie in verticale stand.

De vaccinatiecampagne die momenteel loopt voor het zorgpersoneel, slabakt omdat er van alles mis lijkt te zijn met de bestanden en de oproepprocedures, waardoor een groot deel van de rechthebbenden gewoon niet komt opdagen. Ook weer slechte informatica en rommelige datastructuur. Minister Beke reageert kregelig op de kritiek -ook dat is kenmerkend voor slecht bestuur- en spreekt over een paar ‘kinderziekten’. Dat is een bijna obscene term in deze context.

Het enige niveau dat er nog redelijk uit komt, is het lokale beleid: stedelijke en gemeentelijke besturen doen wat ze kunnen in deze omstandigheden, netwerken van artsen en zorgverleners proberen microsystemen op poten te zetten die wél werken, het is pompen of verzuipen. Moraal: in het Europa van vandaag, en in een gemondialiseerde samenleving, valt de Vlaming terug op het laagste beleidsniveau als het even lastig wordt. De middeleeuwen lijken helemaal terug.

Ondertussen in de periferie

Als Marc Van Ranst zijn vaccin mag kiezen, dan graag wij ook.

Ondertussen blijkt, wat we al maanden geleden schreven, een onaangename waarheid: het AstraZeneca vaccin deugt voor geen meter. De fabrikant is onbetrouwbaar, de biomassa wordt in een Waalse negorij aangemaakt, de data zijn dubieus en de werkzaamheid is beduidend lager dan deze van de twee andere producten, Pfizer en Moderna, zeker bij 65-plussers. Ook blijkt het niet of nauwelijks te werken tegen de nieuwe varianten. In Duitsland maar ook bij ons verzetten verpleegkundigen en zorgverleners zich steeds meer tegen dit Aldimerk. Zwitserland had er een goeie 5 miljoen doses van gekocht, maar probeert het nu elders te slijten aan een dumpingprijs. Misschien iets voor derde wereldlanden. België bijvoorbeeld.

Viroloog Marc Van Ranst liet er zich alvast vrolijk mee inspuiten en maakte daar onmiddellijk een mediaverhaal van, zo kennen we hem. Maar van Ranst had blijkbaar de keuze, en dat wil ik graag veralgemeend zien: het is een elementair patiëntrecht om zijn behandeling en medicatie, ook een vaccin, te kiezen. Ook al krijg je het gratis.

Daadkrachtig bestuurde, identitair bewuste naties met een sterk zorgnetwerk kunnen dit virus aan, de rest zal zich dood palaveren.

Er zullen verregaande politieke conclusies moeten getrokken worden uit het malgoverno van deze crisis, temeer omdat het volgens de voorspellingen de laatste niet zal zijn. Er moeten koppen rollen en fundamentele zekerheden in vraag worden gesteld. Europa had al niet veel publiek krediet meer, maar corona wordt het Waterloo van de EU, dit fiasco komt ze nooit meer te boven. Ursula mag in haar ivoren toren blijven neuzelen dat ze ‘misschien wat traag is geweest’ en dat ‘we lessen moeten trekken’, maar de schooltijd is voorbij, het eindrapport mag gaan komen. 

Ik hoop dat de jongeren -en uiteraard alle burgers- die snakken naar het einde van deze nachtmerrie, hun ongenoegen een politieke vertaling kunnen geven. We kunnen onze gezondheid en levenskwaliteit niet laten afhangen van een toren van Babylon met bestuurders en bureaucraten die vooral met hun eigen carrière bezig zijn. Minder dan ooit.

Binnen de EU weten Denemarken en Hongarije ondertussen waar de klepel hangt: in de periferie, ver van Brussel, doen regeringen wat ze moeten doen, namelijk regeren. Ondanks de Europese trein der traagheid. Alle lelijke dingen die ik ooit over Israël heb gezegd, slik ik in, of hou ze tenminste onder de tong: daadkrachtig bestuurde, identitair bewuste naties met een sterk zorgnetwerk kunnen dit virus aan, de rest zal zich dood palaveren. Zoals voetbalfilosoof Johan Cruyff zei: ‘elk nadeel heb zijn voordeel’. Bye bye, Europe.

Vindt u deze column interessant, leerrijk, controversieel, of hebt u tenminste eens goed kunnen lachen? Dan is een donatie, hoe bescheiden ook, misschien een goed idee. 

 

De paradox van de leugenaar

 

Hoed u voor journalisten die beweren ‘niets dan de waarheid’ te verkondigen.

Sommige tenoren van de mainstreampers moeten ietwat ontgoocheld geweest zijn omdat niet elke Vlaming de champagne ontkurkte bij het 50-jarig jubileum van Knack-magazine. Zeker de journalisten van het jubilerende weekblad liepen er wat beteuterd bij. Om de zelfbewieroking van hoofdredacteur Bert Bultinck nog even kracht bij te zetten, deed ook Walter Pauli zijn duit in het zakje, onder de titel ‘Lügenpresse: de geschiedenis van een ondergravend scheldwoord’. Ja sorry, enkel voor abonnees: ook naar aanleiding van zijn halve eeuwfeest wilde Knack niet één keer die betaalmuur terzijde schuiven.

Teneur van Pauli’s column: “wij, lieden van de vrije pers, worden voor leugenaars uitgemaakt omdat wij kritisch analyseren, de waarheid verkondigen en ons door de machthebbers niet laten muilkorven”. Als je dat zelf gelooft, prima. De pers waartoe Walter Pauli behoort, wordt door de overheid, de machthebbers dus, jaarlijks betoelaagd a rato van 170 miljoen euro.

Walter Pauli, waarheidsjournalist

Niettemin vormen dus de mediacritici het probleem, of mensen die gewoon niet alles geloven wat in de krant staat. Verzuurde trollen zijn het, verslinders van fake news en verblinde Trumpisten, de domme meute die geen goede kranten leest maar liever het Capitool bestormt.

Zelden heb ik een column gelezen die zo uitpuilt van de morele zelfverheffing en intellectuele kwade trouw. Pauli brengt zelfs de bescheidenheid niet op om te zeggen dat hij een visie op de realiteit brengt, neen, hij brengt de waarheid, niets dan de waarheid. Een theologische categorie. Onze Knack-journalist gaat in de geschiedenis grasduinen en identificeert zich vervolgens met illustere rebellen die te maken kregen met censuur, genre Maarten Luther en Voltaire. Alleen, klein detail: Luther noch Voltaire waren journalisten, ze behoorden niet tot een gezaghebbend persorgaan, het waren onafhankelijke vrijdenkers. En detail twee: de media, niet voor niets ook wel ‘de vijfde macht’ genoemd, behoren vandaag grotendeels zelf tot the powers that be. Hoe dat komt en op welke manier dat werkt, zie mijn vrijwillige en belangeloze bijdrage aan het Knack-jubileum.

Dreyfus, Zola en… Polanski

Uit de film ‘J’accuse’ van Roman Polanski

Ach ja, dat woord ‘leugenpers’. Het klopt dat Hitler in het begin van zijn carrière graag op de ‘Lügenpresse’ afgaf, en dat de term historisch beladen is. Net vanuit die dubieuze oorsprong hijst Walter Pauli zich op de sokkel als held van de vrije meningsuiting, samen met al zijn journalistieke spitsbroeders. Meteen is ‘leugenpers’ een geuzentitel en zijn de gebruikers van de scheldnaam fascisten.

Helaas: het is niet omdat de nazi’s hun journalistieke tegenstanders als Lügenpresse wegzetten (en daarna in concentratiekampen opsloten), dat Knack of De Morgen of De Standaard zich als martelaren van de free speech moeten aanstellen. Het tegendeel is waar: de perskaartjournalistiek is in Vlaanderen en België unisono de uitdrager van een tamelijk dwingend multicultuurmodel waarin voor alternatieve, anti-globalististische of identitaire stemmen nauwelijks plaats is. Dat zijn namelijk allemaal neonazi’s. Tegelijk wordt er ook enorm hard unisono gezwegen over samenlevingsproblemen die te maken hebben met die multicultuur. De Vlaamse publieke omroep is de marktleider en bewaker van deze ideologische lijn, en laat in praatprogramma’s zoals De Afspraak enkel weldenkende gelijkgezinden aan het woord. Geeuw.

Vandaag zou Emile Zola een blogger geweest zijn, of misschien zelfs een soort Julian Assange, maar zeker geen Knack-journalist.

Het is overigens niet moeilijk om historische tegenvoorbeelden te vinden van een zelfverklaarde kwaliteitspers die aan de kant van het systeem staat en de omerta beoefent. De fameuze Dreyfus-affaire bijvoorbeeld, het verhaal van de Franse kapitein van Joodse komaf Alfred Dreyfus die in in 1894 ten onterechte werd veroordeeld wegens spionage, gedegradeerd en naar het Duivelseiland verbannen. Toen een hoge officier erachter kwam dat de man onschuldig was, probeerde de legerleiding dat in de doofpot te steken, met medewerking van de complete pers die sterk antisemitisch gekleurd was. Het was uiteindelijk schrijver Emile Zola die de verdediging van Dreyfus op zich nam, daarvoor uit de prestigieuze Figaro werd weggewerkt, en tenslotte in L’Aurore -het krantje van Georges Clemenceau dat pas vier maanden bestond- zijn legendarische artikel ‘J’accuse’ publiceerde. De affaire Dreyfus is niet aan het licht gekomen dankzij maar ondanks de burgerlijke mainstream pers. Eat this, Pauli.

Ik kan nog meegeven dat Roman Polanski het Dreyfusverhaal heeft verfilmd en in een interview stelde dat de antisemieten van toen heden de linkse activisten en de wokes zijn, en dat de pers zich ook vandaag bezondigt aan verregaande framing, machinaties en omerta. Het interview is ondertussen uit alle persmappen verwijderd. Polanski blijft ‘toxisch’ en wordt door de MeToo-beweging als seksuele delinquent gedeclasseerd. Meteen is links van een vervelende criticus af. 

De echte kritische geesten blijven uitzonderingen, zeker in de geschreven pers. Vandaag zou Emile Zola een blogger geweest zijn, of misschien zelfs een soort Julian Assange, maar zeker geen Knack-journalist. Als er al in de 19^de en 20^ste eeuw een ‘liberale’ vorm van journalistiek bestond, gedreven kuitenbijters en luizen in de pels van het systeem, dan is de 21^ste eeuw deze van de mainstream pers waarin marketinglogica en politiek correcte zelfcensuur in elkaar vloeien tot één brij makkelijk verteerbaar infotainment. Nadenken of kritisch lezen is ongewenst. Men censureert lezersfora of sluit ze gewoon. De kritische massa migreert bijgevolg naar het web, waarna Knack-hoofdredacteur Bert Bultinck ze als ‘internettrollen’ wegzet. De reguliere pers staat vandaag niet tegenover het systeem, ze is het systeem, zonder dat de overheid inhoudelijk hoeft in te grijpen, de zelfcensuur volstaat. Steeds minder verschilt deze ‘democratische’ pers van de echte regimemedia, behorend tot de hofhouding van dictators à la Poetin en Erdogan.

Cynische rede

Joël de Ceulaer, een vaste waarde in het politiek correcte kringloopdenken

Ondertussen haakt de lezende Vlaming steeds meer af, doet zelf aan nieuwsgaring en maakt zijn eigen  opinie, terwijl de persjongens en meisjes alsmaar volhouden dat zij de waarheid vertellen en dat het publiek dwaalt. Het argument van Pauli indachtig, kan je niet over ‘leugenpers’ spreken, want dat bewijst net dat je fake news consumeert, in complotdenken vervalt en op foute partijen stemt. Hoeveel gelijk kan een journalist hebben. Het is als de paradox van de leugenaar die zegt: ‘Ik lieg nooit’, waarmee hij de leugen ontkent én bevestigt.

De gevestigde pers kiest in Vlaanderen voor de vlucht vooruit. Dat leidt soms tot ronduit bizarre vormen van politiek correct kringloopdenken (‘ik heb gelijk want de anderen hebben ongelijk’). Op 19 februari interviewt DM-columnist Joël De Ceulaer een zekere Vincent Scheltiens, wiens grootouders voor het Spaanse Francoregime naar België waren gevlucht. Vincent ontpopt zich als kruisvaarder tegen extreem rechts en ziet de jaren dertig terug opduiken. Alle clichés over fascisme, Vlaams Belang, Schild & Vrienden, gedreun van laarzen op straat en het nut van een nieuw cordon médiatique duiken op. Samen met een ABVV-topman heeft hij die inzichten zelfs geboekstaafd. De vakbond, uw waarborg voor meer democratie.

Het resultaat is tenenkrullend. De brave borst stelt voor om VB-mandatarissen niet langer bij naam te vermelden, alleen met puntjes. Doorbraak-magazine is slecht bezig want het geeft fascisten een forum, en ondergetekende is een ‘ranzigaard’. De Ceulaer, zelf ook een notoir fan van het cordon sanitaire, spant hier eigenlijk iemand voor zijn kar die zijn familiegeschiedenis verwart met Vlaanderen anno 2021, en denkt dat politiek rechts een soort Francoregime voorbereidt en daartoe de vrije pers viseert. Dat is natuurlijk nonsens. We leven niét in de jaren dertig, de anti-democratische krachten zitten vandaag aan de overkant van het politieke spectrum. Heel het woke-verhaal van revolutionaire gardes die op ons taalgebruik letten, sprekers aan de Unief de mond willen snoeren en boeken op de index willen zetten, is veel bedreigender dan een Dries Van Langenhove die binnen zijn jongensclub aangebrande grappen vertelt. 

We leven niét in de jaren dertig, de anti-democratische krachten zitten vandaag aan de overkant van het politieke spectrum.

Soit, we zullen het erop houden dat elk medium zijn eigen koers kiest, maar stop vooral met het Pravda-verhaal, alsof Knack en tutti quanti Vlaanderen moeten redden van de barbarij. Er zullen altijd Zola’s zijn, wakkere enkelingen en durvers, maar voor elke Zola ook honderd piepende muizen à la Pauli en De Ceulaer. Wat ons ondertussen moet wakker houden is de manier hoe de islam naar onze samenleving en democratische instellingen kijkt: als iets decadents, niet compatibel met de ware leer, en gedoemd om met geweld omver geworpen te worden. Hoe moet de Vlaming zijn onrust tonen? Het Vlaams Belang is groot geworden omdat mensen zich zorgen maken over het functioneren van de rechtstaat, niet om die rechtstaat omver te werpen. Als je dan als journalist iemand een forum geeft die helemaal meegaat met het linkse negationisme, dan ‘lieg’ je wel niet, letterlijk, neen, sorry voor dat ondergravend scheldwoord, maar het scheelt niet veel.

Dat flou mengsel van selectieve blindheid, intellectuele kwade trouw en opportunisme, beste Bert, Walter en Joël, is het onderwerp van een bekend boek van Peter Sloterdijk, genaamd ‘Kritiek van de cynische rede’. Cynisme is inderdaad een woord dat beter de lading dekt als we het over de mainstream journalistiek hebben. Niets dan de waarheid, en als u dat niet gelooft maak ik u iets anders wijs, vrij naar Joseph Goebbels.

Vindt u deze column interessant, leerrijk, controversieel, of hebt u tenminste eens goed kunnen lachen? Dan is een donatie, hoe bescheiden ook, misschien een goed idee. 

50 jaar Knack, 50 jaar mainstream media in Vlaanderen

Een paar dissonante beschouwingen

Knack-Magazine bestaat 50 jaar en geeft deze week een jubileumnummer uit, dus snel naar de krantenboer gehold en het laatste exemplaar uit het rek gegrist. Collector’s item! Behalve de redactie zelf komt een rist ‘bevoorrechte getuigen’ in deze editie aan het woord, collega-journalisten en (vooral) politici, om het halve-eeuwfeest luister bij te zetten.

Veel schoon volk, dat zegt natuurlijk al iets over het mainstreamgehalte van dit weekblad, zie verder. Actueel hoofdredacteur Bert Bultinck klopt zich op de borst en ziet vooral in de coronacrisis die mainstream media triomferen tegen het fake news, Facebook, de ‘internettrollen’ en… Donald Trump, allemaal in één adem vernoemd.

Dat triomfalisme is wat ongepast. Zelden werd de geloofwaardigheid van de klassieke pers meer in vraag gesteld dan het voorbije jaar, nadat onder meer bleek dat er in het mondmaskerverhaal een soort omerta was afgesproken, kwestie al te veel volkswoede te voorkomen. En ter rechterzijde kan Knack maar op weinig krediet rekenen, zeker niet onder de internettrollen. Misschien is dat voor Bert Bultinck een goed teken.

Linkse pers versus rechtse publieke opinie

Rik Van Cauwelaert vond zijn draai niet meer in een blad, bestuurd door een SP.A-tekstschrijver.

Het eerste Knacknummer rolde van de persen op 18 februari 1971, onder het hoofdredacteurschap van VRT-journalist Jan Schodts, na één jaar vervangen door Frans ‘sus’ Verleyen die de job uitoefende tot aan zijn dood in 1997. De West-Vlaamse uitgeversfamilie De Nolf (Roularta) wilde een Vlaams kwaliteitsblad in de rekken, genre Der Spiegel en Newsweek, en pakte het groots aan. Knack werd een referentie, vooral inzake politieke journalistiek.

Na het vertrek in 2012 van Rik Van Cauwelaert en zijn boezemvriend Koen Meulenaere richting De Tijd verloor het blad journalistiek veel van zijn pluimen.  De aanstelling van de nieuwe hoofdredacteur Jörgen Oosterwaal, de man die de campagne van Patrick Janssens (SP.A) in de verf had gezet, was voor Rik en Koen een onverteerbare pil. Het zou nog verergeren toen Bert Bultinck in 2015 de fakkel overnam en in Vlaanderen onsterfelijk werd met de stelling dat ’racisme in het DNA van de Vlaming zit ingebakken’.

De journalistieke bubbel wordt bevolkt door analisten en opiniemakers die in Vlaanderen een politieke minderheid vertegenwoordigen.

Het is een algemene vaststelling inzake het Vlaamse perslandschap: een overwegend rechtse publieke opinie (onder meer kritisch voor migratie en islam) tegenover een linkse pers die deze grondstroom argwanend en soms zelfs ronduit stigmatiserend benadert. De journalistieke bubbel wordt dus bevolkt door analisten en opiniemakers die in Vlaanderen een politieke minderheid vertegenwoordigen, en vanuit deze positie een soort missionarishouding aannemen. Serieuze journalisten meten zich een demagogische taak aan, een rol van volksopvoeder. We spreken dan in eerste instantie over De Standaard, De Morgen en, jawel, Knack. Tussen deze media wordt ook veel aan jobhopping gedaan: het zijn redacties die mekaar kennen en bevolkt worden door gelijkgezinde zielen. Binnen deze mainstream is het opletten geblazen voor een stagiair of beginnende journalist met eigen ideeën: de zelfcensuur begint al op het onderste niveau.

Deze papieren pers wordt bovendien zwaar gesubsidieerd door de overheid -het cijfer van 170 miljoen euro per jaar wordt genoemd-, wat in het internettijdperk gewoon een anachronisme is. Maar keren we even terug naar de beginjaren van ons jubilerend weekblad.

‘Verpulping’

Een greep uit de Roularta-titels

Begin de jaren ’70 maakte het idee opgang dat de journalistiek in Vlaanderen en België zich moest losmaken van de klassieke zuilen. Dat was een uitloper van het ’68-verhaal, en op zich een prima idee: eindelijk zouden de journalisten kunnen werken in een bevrijde, kritische omgeving, zonder politieke of levensbeschouwelijke schoonmoeders, ze wezen katholiek, socialistisch of liberaal.

In de plaats kwam er evenwel een ander soort bevoogding: deze van de marketeers. Een krant moest verkopen, oplagecijfers halen, winst maken. Dus was het zoeken naar makkelijke, hapklare content die voldoende lezers kon aantrekken. Controverse en polarisering werden gemeden, dat schrikt adverteerders alleen maar af. Een proces dat ik in verpulping heb genoemd. Kranten werden, vooral in het weekend, grote pakken papier waar het eigenlijke nieuws verzoop in allerlei lifestylebijlagen,- advertentieruimtes die de kern gingen vormen van het nieuwe zakenmodel. Het middel -een krant of weekblad economisch rendabel houden- werd het doel, en omgekeerd: de redactionele content werd vulsel. De trendy nadruk op multicultuur en diversiteit werd steeds belangrijker voor het aantrekken van adverteerders: commerciële logica en politieke correctheid zijn niet te scheiden in dit verhaal.

Kranten werden, vooral in het weekend, grote pakken papier waar het eigenlijke nieuws verzoop in allerlei lifestylebijlagen

Van die evolutie is Knack een belangrijke gangmaker geweest. De wekelijkse vracht papier, bestaande uit Knack zelf, het lifestylemagazine Knack Weekend, de TV-bijlage Knack Focus, en tenslotte MO (een raar NGO-achtig blad rond derde wereld en ontwikkelingshulp) geeft de indruk van een eindeloze brij infotainment waarin echte, spraakmakende analyses en controversiële opinies veeleer de uitzondering zijn. De verzuiling verdween, de verpulping kwam. Wie op zoek was naar meer diepgaande en objectieve journalistiek, moest toch nog uitwijken naar Newsweek of Der Spiegel, al kwam daar uiteraard de Belgisch/Vlaamse situatie nauwelijks aan bod.

De logica van de marketeers, die ook de andere papieren media ging beheersen, zoals De Morgen en De Standaard, heeft ontegensprekelijk tot een vervlakking geleid, het lager leggen van de journalistieke lat. Het is ironisch dat net de emancipatorische missie van Mei ’68 de journalistiek naar de grote kapitaalkrachtige persgroepen heeft gedreven die alsmaar fusioneren of nieuwe kartels vormen. Zo is Knack-uitgever Roularta momenteel voor 50% eigenaar van Mediafin, uitgever van… De Tijd waar de uitgeweken rebel Rik Van Cauwelaert onderdak vond. Ook redacties zelf fusioneren, ‘rationaliseren’, worden opgehokt in grote nieuwsfabrieken. In 2019 versmolten bijvoorbeeld de redacties van Het Laatste Nieuws en VTM, beide eigendom van DPG, het mediavehikel van de familie Van Thillo. Journalistieke onafhankelijkheid? Laat ons niet lachen.   

Netwerkjournalistiek

Frans Verleyen (1941-1997): boezemvriend én ghostwriter van Wilfried Martens en Guy Verhofstadt

Zijn er dan geen serieuze journalisten actief in de mainstream pers? Toch wel, en laten we beginnen bij de absolute coryfee die Knack zijn status van kwaliteitsmedium heeft gegeven, Frans Verleyen. Een briljant journalist en erudiete intellectueel, maar qua integriteit en onafhankelijkheid kunnen er vraagtekens geplaatst worden bij zijn hoofdredacteurschap: Frans hield er een amicale omgang op na met vele politici. Hij was onder meer een boezemvriend van Wilfried Martens en nadien van Guy Verhofstadt, voor wie hij in 1989 het eerste Burgermanifest schreef. 

Al wie er politiek of cultureel ergens toe deed, moest langs godfather Sus passeren en kreeg een invitatie voor zijn legendarische huis- en tuinfeesten.

Verleyen kwam uit de katholieke zuil, schreef eerst voor het katholieke studentenblad Ons Leven en daarna voor De Standaard, tot hij dus Knack mocht leiden. Hij bouwde daarin een machtspositie zonder voorgaande uit. Al wie er politiek of cultureel ergens toe deed, moest langs godfather Sus passeren en kreeg een invitatie voor zijn legendarische huis- en tuinfeesten. Hij was een actief lid van de Gentse Loge en zelfs medeoprichter van Athanor, een onderafdeling van de Reguliere Grootloge van België waarin we onder meer ook Karel De Gucht tot op vandaag als eminente broeder tegenkomen.

Frans Verleyen creëerde in de post-’68 sfeer zowaar een nieuw journalistiek profiel: een ingebedde netwerker met een omvangrijk adressenboekje, rechtstreekse lijnen naar politici, en later een vaste plek in praatprogramma’s zoals De Afspraak. Ook die netwerkcultuur is kenmerkend voor de huidige mainstream media. Politici zijn aangewezen op journalisten voor hun communicatie, journalisten hebben politici nodig om aan informatie te geraken.

Het resultaat is een uitermate geframede, selectieve nieuwspresentatie die zich strikt binnen de krijtlijnen van de politieke correctheid beweegt. Disruptief nieuws dat het politieke establishment op zijn grondvesten doet schudden, de zogenaamde schandalen, komt maar zelden of met vertraging naar buiten. En dan nog dikwijls onder druk van wat in de sociale media rond gaat. Zie bijvoorbeeld Open VLD en Sihamegate.

Het geval Anthierens

Johan Anthierens (1937-2000): na De Zwijger wou geen journalist nog met hem gezien worden.

De angst van de journalist om in het vacuüm terecht te komen, uitgesloten te worden van de politiek-maatschappelijke cenakels én de collegiale ons-kent-ons-kringen, is de beste waarborg voor het behoud van de mainstream. Een journalist of columnist die schrik heeft om vijanden te maken, en vooral met zijn adresboekje bezig is: daar houden politici van.

Zo iemand is Joël De Ceulaer, stercolumnist van De Morgen. Van hem noteren we de uitspraak in het VRT-programma over Johan Anthierens, ‘Niemands meester, niemands knecht’, dat hij zich als columnist inhoudt ‘omdat hij nog altijd met mensen door één deur moet kunnen’ en zijn vriendenkring wil behouden. Zoiets heet zelfcensuur, en waarom u nooit méér te weten komt dan wat aanvaardbaar is binnen de chambre d’amis van onze senior writer.  

Vlaanderen is niet klaar voor een eigen Canard Enchaîné, noch voor een dag- of weekbladpers die diepgang met objectiviteit combineert.

In die documentaire struikelen alle Vlaamse perskaartjournalisten zoals Joël De Ceulaer over elkaar heen om Anthierens te bewieroken, terwijl deze vrijbuiter na zijn kamikazeproject genaamd De Zwijger nergens meer welkom was, en al zeker niet bij de dames en heren van de mainstream media. Knack allerminst, die hem dat avontuur nooit heeft vergeven.

Met deze figuur wil ik besluiten. Het geval Anthierens en zijn vereenzaming (in Politiek Incorrect trek in een parallel met die andere vrijbuiter, Mark Grammens) speelt zich af in een benauwelijk biotoop van de Vlaamse mainstreampers die gekenmerkt worden door marktgestuurde oppervlakkigheid én een te grote inbedding in de politieke en culturele circuits. Daar bovenop komt dan die linksgroene vorm van eigenwijsheid die met het Vlaamse buikgevoel helemaal niet overweg kan. En evenmin met humor die op zere tenen trapt. Vlaanderen is niet klaar voor een eigen Canard Enchaîné, noch voor een dag- of weekbladpers die diepgang met objectiviteit combineert.

In de marge van het Knack-jubileum en de apologieën van alle ‘bevoorrechte getuigen’, kan een dissonante noot geen kwaad. ‘Wat is er mis met de (mainstream)media?’, vraagt hoofdredacteur Bultinck zich retorisch af in zijn gelegenheidscolumn. Bij deze. 

Meer over de mainstream pers in Vlaanderen: ‘Na het journaal volgt het nieuws’ (uitg. Doorbraak)

 

Voor Open VLD is het over & out

Gent, Liberaal Archief 

Met het schandaal rond Sihame El Kaouakibi en de handel in witte (nu ja) konijnen, worden steeds meer existentiële vragen gesteld rond de partij zelf waartoe ze behoort. Quo vadis, Open VLD? De vraag is pertinent, maar eigenlijk zo oud als de geschiedenis van het Belgische liberalisme: de Open VLD is de terminale fase van een partij zonder electoraat en met een quasi-ideologie die de tijdsgeest hopeloos rateert. Hoe is het zover kunnen komen?

19^de eeuwse machtspartij

Stichtingsvergadering van de Parti Libéral, Brussel, 1846

Het Vlaams liberalisme is een nakomeling van het Belgisch liberalisme, een specifieke politieke stroming verbonden met het ontstaan van de Belgische staat. Vanuit een antiklerikale gezindheid, met de vrijmetselaarsloges als drijvende kracht, wierp de partij zich op als dé verdediger van de (Franse) Verlichtingsidealen. Helaas namen de socialisten het woordje égalité voor hun rekening en de katholieken de fraternité. De liberté die overbleef, tja, wat moesten ze daar mee, behalve de privileges van de gegoede burgerij vrijwaren?

Steeds meer vereenzelvigde men zich met het Belgische nationalisme (!), het status-quo, het economisch-cultureel establishment en, jawel, de monarchie, waarbij de liberalen dankzij een uitgekiend kiesstelsel onevenredig veel macht verkregen. Helaas kwam in 1891 het algemeen meervoudig stemrecht tot stand en was het liedje uit. Sindsdien is de 19^de eeuwse machtspartij een politiek randverschijnsel dat de ene keer hinkt op een ‘ethisch-progressief’ vooruitgangsoptimisme en de andere keer op een rabiate verdediging van kapitalisme, vrije markt en ontstaatsing.

De ‘liberté’ die overbleef, tja, wat moesten ze daar mee, behalve de privileges van de gegoede burgerij vrijwaren?

Een softe en een harde vleugel, die op cruciale momenten (verkiezingen dus) de eend wel doen opstijgen, maar ook regelmatig met een smak op de grond doen belanden, recht op het hoofd van Jan met de Pet. Na de 2de wereldoorlog werd vooral het Internationaal Manifest van Oxford de handleiding voor liberale partijen in Europa om zich op te werpen tot vaandeldragers van het verbindend humanisme vanuit het politieke centrum. Met twijfelachtig succes, we hadden daarvoor de tsjeven al.

Midden de jaren ’60 kon de toenmalige PVV nog één keer scoren met een tricolore baksteen die het Belgisch unitarisme als motor voorstelde van economische voorspoed en sociale harmonie. In de jaren ‘80 liep ook die ballon van de Pest voor Vlaanderen leeg, toen België vooral een drainagesysteem bleek voor Noord-Zuid-transfers, en -last but not least- de samenlevingsproblemen rond migratie aan het licht kwamen. Uiteindelijk koos Guy Verhofstadt, poulain van voormalig vicepremier Willy De Clercq, voor de vlucht vooruit door een politiek programma voor te stellen rond de afbouw van de staatsschuld, terwijl zijn partij in die jaren ’80 een nooit geziene schuldenput had gedolven. Om dat uit te leggen moet je het euh… goed kunnen uitleggen.

Een kwestie van communiceren

Noël Slangen, de man die de liberalen leerde hoe ze zichzelf moesten ‘vermarkten’

Zo gezegd zo gedaan. Met Verhofstadt werd het idee in Vlaams-liberale kringen gemeengoed dat politiek succes een kwestie van perceptie is, de manier hoe een partij zich ‘verkoopt’. Ook al stapelen de ongerijmdheden tussen woorden en daden zich op, en ook al voelen mensen in hun buik, op café en op het internet dat een en ander niet klopt, met goede campagnes los je dat allemaal op.

Dat ligt natuurlijk in de lijn van de vrijemarktlogica, het laatste ideologische houvast van de ondertussen Open geworden VLD. Een partij is, zoals waspoeder, auto’s en GSM’s, iets dat aan de man of de vrouw moet worden gebracht. Alles en iedereen is koopbaar en omkoopbaar. Mensen moeten niet zozeer overtuigd worden met ideeën,- daar zijn ze gewoon te dom voor,- maar met slimme communicatietechnieken.

Dat inzicht is onverbrekelijk verbonden met de figuur van Noël Slangen, spin doctor in de Verhofstadtperiode. Als reclameman wist hij heel goed waar de klepel hing, en werd hij binnen de kortste tijd diegene die zowel de strategie bedacht als de slogans en de beelden, en uiteindelijk heel het partijdiscours. Iedereen liep hem achterna, in de hoop dat het Vlaamse liberalisme zou herrijzen als partij van het optimisme en de levenslust, onder het motto: als je van problemen wegkijkt, zijn ze er ook niet.

Het motto ‘alles is perceptie’ heeft zich nu helaas gekeerd tegen de perceptiepartij.

Pretbedervers worden daarbij niet geapprecieerd. In het kader van het recht op vrije meningsuiting eiste communicatiestrateeg Noël Slangen 500.000 euro schadevergoeding van ondergetekende, omwille van een artikel over politieke manipulatie waarin zijn naam viel. Gelukkig veegde de rechter deze groteske claim van tafel. Tot op vandaag is Noël Slangen een gerespecteerd ‘opiniemaker’, om de haverklap te zien in praatprogramma’s als De Afspraak. De strateeg heeft het zinkende schip al een tijdje verlaten, de gebakken lucht blijft hangen.

Zijn trouwste leerling is Bart Somers, en dan zijn we al direct bij diens allochtone pupil El Kaouakibi, die zonder meer als levend uithangbord moest dienen om de Open VLD te verkopen als partij van de sociale harmonie én het vrije entrepreneurschap. Daarmee zijn twee eeuwen geschiedenis van het Belgisch liberalisme rond: een geschiedenis van politieke luchtkastelen, als ‘individualisme’ vermomd ego-vertoon en peptalk. Het motto ‘alles is perceptie’ heeft zich nu helaas gekeerd tegen de perceptiepartij. Terwijl de Franstalige zusterpartij het rechterveld zowat voor zich alleen heeft, is de Open VLD ideologisch volstrekt irrelevant geworden.

Humanistische luchtbel

Dirk Verhofstadt, ideoloog van een partij zonder ideologie

Desondanks heeft de Open VLD een paar serieuze denkers in haar rangen. In de denktank Liberales wordt behoorlijk wat zweet gelaten bij het elaboreren van een ‘progressieve’ ideologie waarmee de partij zich toch in de markt kan zetten. Zonder teveel in linksgroen vaarwater te komen, maar dat lukt amper. Politieke hypercorrectheid is de term die nog het best bij haar missie past: streven naar een open, verdraagzame maatschappij, individuele vrijheid, rechtvaardigheid, respect voor mensenrechten en voor alles en iedereen. Mijn ogen worden er vochtig van.

Bezieler is Dirk Verhofstadt, broer van en zowat de partij-ideoloog van de Open VLD. Uit al zijn geschriften, vooral gebaseerd op Karl Popper, stijgt het parfum op van een weldenkend-humanistisch wereldbeeld, dat de harmonie van culturen en gemeenschappen moet vormgeven. Een onvoorwaardelijke trouw aan België en de EU kunnen daarin helpen. Vrijheid is de stoplap, individualisme het sleutelbegrip. Maar onbekommerd je gedacht zeggen is dan weer uit den boze wegens te polariserend en te weinig ‘verbindend’. Het verhaal van de kool en de geit.

…dat de Vlaamse liberalen niet (willen) weten wat zich in de buik van de doorsnee Vlaming afspeelt.

Humanisme dus, dat is de reden waarom liberalen als Mathias De Clercq -burgemeester van Gent-, Vincent Van Quickenborne -vicepremier en burgemeester van Kortrijk- en niet te vergeten samenlevingsminister Bart Somers zich nu met de beteugeling van de hate speech gaan bezighouden. Waarmee ze voor alle duidelijkheid niet de geanimeerde preken van de in Saoedi-Arabië opgeleide imams bedoelen, maar wel het gemor daartegen op de sociale media.

Het probleem met heel dit punthoofdgebeuren? Dat de Vlaamse liberalen niet (willen) weten wat zich in de buik van de doorsnee Vlaming afspeelt. Het ontgaat hen, want het doorprikt de humanistisch-globalistische luchtbel. Een burgerpartij in een land waar inburgering steeds meer een probleem wordt, is een fata morgana. De regelrechte haat van Dirk Verhofstadt jegens het nationalisme bewijst dat ook deze denker de trappers kwijt is, en problemen rond identiteitsonderdrukkende mechanismen (we zullen het woord ‘omvolking’ niet gebruiken), de vervreemdingsgevoelens, de weerzin tegen de politiek en de zakkenvullers, allemaal gewoon aan de verzuring wijdt.

Tess Minnens: de beste remedie tegen politiek cynisme is blank, komt uit Deinze en heeft vlechtjes

En zo zijn we weer ten laatste male bij het El Kaouakibi-verhaal. Het Vlaamse liberalisme is dood, als het al ooit heeft geleefd. Het is een zaak van schone schijn, ideologische drijfzand en verdorde particratie, nog meer dan bij de andere partijen. Mijn warme sympathie (en ik meen het) gaat uit naar Open VLD-jongerenvoorzitter Tess Minnens uit Deinze. Terwijl de voorzitter en het voltallig partij-establishment zich verstoppen, geeft ze in haar eentje lucht aan haar afkeer voor de witte konijnenhandel en bezweert ze ons dat er ‘toch nog liberalen zijn’. Ik zou haar willen geloven, omhelzen, een prachtvrouw is dat, op wiens pannenkoekenfeest of pensenkermis ik me bij deze uitnodig. Ja, Tess is een remedie tegen het cynisme, onze hoop in bange dagen, een Vlaamse boerendochter zoals ze er geen meer maken. Heel even was ik liberaal, toen ze het op TV kwam uitleggen, het is gelukkig weer voorbij.

Ondertussen staat Bart De Wever aan het sterfbed van de Open VLD al klaar om de inboedel op de laden, hij heeft die camionette nog van in de tijd dat hij een geldtransport naar het Waalse Strepy verzorgde. Ook al verdwijnt een partij, de strategie blijft draaien. Hou moed, de lente der volkeren is nabij! 

De vervolging van Jef Hoeyberghs wegens ‘seksisme’ is grotesk en een rechtsstaat onwaardig

Als alleen nog brave vormen van weldenkendheid getolereerd worden, kunnen we er even goed mee stoppen.

Op 4 december 2019 gaf plastisch chirurg Jeff Hoeyberghs een lezing aan de UGent op uitnodiging van het Katholiek Vlaams Hoogstudentenverbond. Toepasselijke titel: ‘Onversneden’. Een ludieke verwijzing naar zijn beroep, maar ook een hint over wat men mocht verwachten: tamelijk hilarische tot groteske beschouwingen over mens en samenleving, waarin Jeff zijn overbekende, niet zeer flatterende opinie over vrouwen wereldkundig maakt. Hij versnijdt ze ook dagelijks en heeft kennis van zaken.

Daar zou normaal geen haan naar gekraaid hebben, waren het niet dat zijn sappige formuleringen genre ‘Vrouwen willen wel de privileges van de mannelijke bescherming en geld. Maar ze willen wel niet meer hun benen opendoen’ de weg naar het internet zochten en vonden. Resultaat: meer dan 1500 (!) klachten bij het Instituut voor Gelijkheid van Vrouwen en Mannen (IGVM), – ja, dat bestaat dus ook,- vanwege mensen die vermoedelijk de lezing niet eens hadden bijgewoond, maar wel de filmpjes hadden bekeken. De UGent schorste tijdelijk de organiserende vereniging en kwalificeerde de uitlatingen van de spreker als ‘walgelijk’. Finaal mag Hoeyberghs, aangeklaagd voor seksisme, haat en discriminatie, het nu gaan uitleggen op de rechtbank. Hij riskeert 8.000 euro boete en een jaar cel.

Sarcastische humor

Gent, zijn universiteit

Niemand -behalve uiteraard Hoeyberghs en zijn advocaat- schijnt deze zaak tot zijn ware proporties te willen herleiden: een amusante lezing met wat toeters en bellen, waarin een plastisch chirurg het publiek op even plastisch taalgebruik vergast. In‘politiek incorrect’ heb ik al mijn ergernis uitgedrukt over dit soort vervolging van meningen die buiten de weldenkende mainstream vallen. Los van uw en mijn goedvinden van Jeffs uitspraken, is er vanuit democratisch standpunt geen enkele reden om ze te verbieden.

Het vrije woord is er niet alleen voor schrijvers en journalisten, maar ook voor slagers, pottenbakkers, en… plastische chirurgen.

Sterker nog: ik acht ze nodig voor het behoud van de vrije meningscultuur. Idem voor zogenaamd racisme en antisemitisme, hoeveel lange tenen er ook worden uitgestoken: het is via deze stoplappen dat de bandbreedte van de vrije mening versmalt en de pensée unique zich aftekent. Als alleen nog brave vormen van weldenkendheid getolereerd worden, kunnen we er even goed mee stoppen. Dat de censuur zich uitgerekend in een academische omgeving voordoet, is dubbel erg: universiteiten dienen havens van de vrijdenkerij te zijn, maar dat zijn ze al lang niet meer.

De performance -want dat was het- die Hoeyberghs daar ten beste gaf vond ik bovendien zeer genietbaar en humorvol-sarcastisch, beter dan de slappe koek die de meeste stand-up comedians serveren. Vergeleken met het geneuzel van Philippe Geubels is dit een verademing. Noteer ook dat artiesten die tot de Vlaamse literaire club behoren, genre Herman Brusselmans, zich die ‘vrouwonvriendelijke’ vuilbekkerij wél mogen permitteren, het is zelfs hun handelsmerk. Dàt is pas discriminerend: het vrije woord is er niet alleen voor schrijvers en journalisten, maar ook voor slagers, pottenbakkers, en… plastische chirurgen.

Woke-ideologie

Gent, zijn justitiepaleis

Soit, al lachend zegt de nar de waarheid. De clou van dit verhaal is -weerom- politiek: door een flamboyante brulboei als Jeff Hoeyberghs te vervolgen wegens ‘seksisme’, leidt men de aandacht af van de ingebakken vrouwenhaat die de islam ten toon spreidt. Vrouwen herleiden tot wandelende tenten, meisjes op straat uitschelden voor hoer, groepsverkrachtingen, kinderen uithuwelijken, tot en met genitale verminking, dat is andere koek dan de gespierde uitspraken van Jeff voor een studentenpubliek. De extreem patriarchale cultuur die via de migratie wordt geïmporteerd en in het kader van een ‘diversiteitspolitiek’ wordt getolereerd, versmelt zich moeiteloos met de woke-ideologie die compleet mainstream wordt in de media. In het kader van de godsdienstvrijheid mag alles, maar een chirurg die wat onversneden opinies debiteert, riskeert een jaar cel.

De vervolging van Jef Hoeyberghs wegens seksisme is daarom even grotesk en hilarisch als zijn beruchte Gentse ‘lezing’ zelf. De rechtsstaat bevindt zich hier op zeer dun ijs, want opinies vervolgen is de facto censuur organiseren. Zoals men ook vragen kan stellen bij de vervolging van VB-kamerlid Dries Van Langenhove en zijn kornuiten van Schild & Vrienden wegens inbreuken op de racismewet. Ook weer opiniedelicten, en ook weer dezelfde politieke intentieprocessen in de Gentse microkosmos waar de loge en Open VLD de plak zwaaien (niets minder dan het voorbereiden van een staatsgreep wordt Van Langenhove toegedicht).

De grote media steunen het vrije denken, spreken en schrijven niet, integendeel. Ze doen mee aan de stigmatisering en criminalisering ervan.

Analyse van Jeff, en ik vrees dat hij er niet ver naast zit: ‘Ik denk dat Gent een dokter nodig heeft. Dit is een beerput geworden van gestoord extremisme. En we gaan er met z’n allen iets moeten aan doen, want ze verzeiken op die manier het leven’.

Veel liever zou ik Jeff Hoeyberghs eens in VRT/De Afspraak willen zien, dan zelfverklaarde Beschermvrouwe van de Verschoppelingen Delphine Lecompte (‘Eskimo’ mag je zeggen maar ‘neger’ niet) en haar pseudo vrijgevochten gezemel. Helaas, het jongste product van Woestijnvis past ook weer in een mediastrategie om echte controversiële stemmen te smoren en een warrig dichteresje naar voor te schuiven als model van het parler vrai.

De grote media steunen het vrije denken, spreken en schrijven niet, integendeel. Ze doen mee aan de stigmatisering en criminalisering ervan. De Standaard kamt momenteel Vlaanderen uit op zoek naar het ‘rechts extremisme’ en krijgt daarbij de medewerking van het Anti-Fascistisch Front (AFF). Extreem links als souffleurs van zelfverklaarde kwaliteitskranten. Het journalistiek resultaat is zoals het te voorzien en te verwachten was: ideaal om je aardappelen op te schillen.

Vindt u deze column interessant, leerrijk, controversieel, of hebt u tenminste eens goed kunnen lachen? Dan is een donatie, hoe bescheiden ook, misschien een goed idee. 

Bart, Maaike, de VRT, VTM en … Delphine: de beste reality soap sinds jaren

Plaats: Vlaanderen, medialand
Tijd: 2021, het coronajaar
Protagonisten:
1) een televisie-acteur/scenarist/BV beschuldigd van ‘ongewenst gedrag’ (midden)
2) een actrice/TV-gezicht dat zich met een groepje collega’s kenbaar maakt als slachtoffer (links)
3) een kersverse BV/dichteres die door het beeld loopt als geile advocate van de duivel (rechts)

Producenten: VRT en VTM.

Daarmee heb ik eigenlijk de rolbezetting aangegeven van een vermakelijke soap die in deze droevige coronatijden meer dan welkom is. Over de wedervaren van Bart De Pauw hoef ik niet meer uit te weiden, of zat u op een van de ruimtetuigen richting Mars. Welaan dan. 

Bart had zich bezondigd aan elektronische belaging, een juridische term voor het sturen van een karrevracht sms’jes die door de afzender zelf als ‘pikant en flirterig’ worden omschreven. Dus neen, geen geknijp in billen en borsten, maar toch ferme hijgberichten naar die dames/medewerksters, a rato van zo’n 2000 per maand. Een echte duizendpoot dus, waar haalt zo’n programmamaker en zaakvoerder van een productiehuis de tijd vandaan, vraagt men zich af. Die elektronische hofmakerij was bovendien al zo’n tien (!) jaar aan de gang, tot de bestemmelingen bij de VRT, waarvoor Bart als zelfstandig programmamaker opdrachten uitvoerde, hun beklag deden. 

Sex & circumstances

Bart De Pauw spreekt via Youtube het Vlaamse volk toe (9/11/2017)

Dan ging het snel: De Pauw werd bij de openbare omroep op het matje geroepen en aansluitend bedankt voor bewezen diensten. Wat volgde was een mediastorm, zoals het past voor mediafiguren via de media uitgevochten, met halve excuses/relativeringen aan de ene kant (zijn fameuze videoboodschap staat nog altijd online), en pathetische demoniseringen aan de andere kant. De pers kookt het verhaal verder gaar, Vlaanderen smult. Er loopt al drie jaar een onderzoek, de zaak komt deze week voor de correctionele rechtbank van Mechelen. Terwijl De Pauw tegen de VRT een klacht heeft ingediend wegens karaktermoord en reputatieschade. Twaalf miljoen euro schadevergoeding en we spreken er niet meer over.

De parallellen met de zaak Weinstein vallen op: een hoog theatraal gehalte in een gehypermediatiseerde omgeving

Vooreerst dit: als criticus van de MeToo-hysterie voel ik me niet geroepen om Maaike Cafmeyer en C° zomaar bij te vallen in hun strijd tegen het stalkende roofdier. It takes two to tango. De parallellen met de zaak Weinstein vallen op: een hoog theatraal gehalte in een gehypermediatiseerde omgeving, een lange periode van gedoogcultuur waarin niemand een probleem meldt, een verwevenheid tussen het ‘ongewenst gedrag’ van de dader en de carrièreplanning van de belaagden, en last but not least: zeer persoonlijke relaties die een dramatische wending nemen. Anders gezegd: Hollywood in Vlaanderen, en hoe actrices ook buiten de set in dramatische poses vervallen.

Want laten we beginnen bij het begin: ‘zotte doos’ (sic) Maaike Cafmeyer had jarenlang een buitenechtelijke relatie met Bart De Pauw, lezen we in de gespecialiseerde pers, en zo’n dingen lopen wel eens fout. Minstens één andere klaagster, Dymphne Poppe, had naar eigen zeggen eveneens een seksuele relatie met Bart. Twee jaar. Onder volledige toestemming mogen we veronderstellen. Later geopenbaarde sms’en van andere ‘slachtoffers’, zoals Lize Feryn, nuanceren al evenzeer het cliché van Roodkapje en de wolf.

De Pax Media aan diggelen 

Barts vrouw Inès in VTM/Telefacts (4/2)

Tot hiertoe valt heel het verhaal te klasseren onder de rubriek BV-escapades en boekskensnieuws, en dan denkt u vast: met welke ongein laat die Sanctorum zich nu weer in? Wel, de plot neemt een nieuwe wending wanneer de VTM verleden donderdag via haar programma Telefacts een ware torpedo afvuurt richting de openbare omroep, en het opneemt voor Bart De Pauw. Het dossier zou flinterdun zijn, de VRT beschikt niet over details van het sms-verkeer, De Pauw is erin geluisd, enz. Zijn echtgenote Inès, die tot hiertoe in de coulissen was gebleven, haalt zwaar uit naar de toenmalige VRT-CEO Paul Lembrechts. VRT-journalisten zoals Aster Nzeyimana gaan dan weer in de tegenaanval via Twitter. Van polarisatie gesproken.

Meer en meer blijkt de strijd zich toe te spitsen tussen de DPG Media-pers (waartoe VTM behoort, samen met Het Laatste Nieuws en De Morgen), en deze van Mediahuis (De Standaard, Het Nieuwsblad) die eerder de VRT-lijn volgen. Klein detail: Koeken Troef, Barts productiehuis, heeft zopas een contract afgesloten met de VTM. De zaak De Pauw is dus in de fase van een media-oorlog beland. De pax media is opgeblazen, beweert De Standaard zelf. Kunt u nog volgen? Niet? Dan snapt u de clou.

Dit alles heeft een hoog circusgehalte, door eerste klas professionals gebracht in een groots samenwerkingsverband tussen de omroepen.

Mijn these: Begin 2021 hebben VRT en VTM de koppen bij elkaar gestoken om ons te vergasten op een groots reality-TV project. Codenaam: Cherchez la femme. Concept: verdeel Vlaanderen in een Maaike-kamp en een Bart-kamp. Doelstelling: de aandacht wegnemen van corona, de lockdown, de desastreuze vaccinatiecampagne en het groeiend ongenoegen daar rond. Termijn: loopt minstens nog tot juni van dit jaar. Daarna ontknoping en ontmaskering van de mol, zijnde Bart himself.

Sorry dat u zich allemaal liet belazeren, maar daar dient televisie voor. Geen uitgeschreven script maar wel een perfect format, waarbinnen eerste klas professionals voor de nodige versnellingsmomenten zorgen. Dringend Baudrillard eens herlezen en zijn simulacre-theorie.

Delphine Lecompte: ‘Ook ik verstuurde ooit 20000 verliefde sms’jes’.

En dan was ik het lelijke eendje Delphine Lecompte nog helemaal vergeten ,-kleindochter van vitaminedokter Herman-, opgepompt tot zwaan en in één lang gerekte, goed gedoseerde flatulentie haar diep medeleven met Bart betuigend, waarbij de goesting zo uit haar puilende ogen spat. Misschien is het de ultieme, rechtmatige straf voor Bart De Pauw: 20000 sms’jes krijgen van Delphine Lecompte. Hou deze dichteres in het oog: literair heeft ze niets om het lijf, maar daar gaat het nu ook niet om. Wie maalt nog om poëzie als het beest op ronde is. Het is de eerste echte inspanning van de cultuursector om ons troost en afleiding te brengen, buiten de ‘wanneer-is-het-weer-aan-ons’ klaagzang die ze met de kappers en de cafébazen gemeen hebben.

Oef, het is maar theater, maar wel van het echt onderhoudende soort. Met veel zotte dozen en weinig inhoud. De afsluitende Shakespeare-citaten liggen nu voor het grijpen: All’s Well That Ends Well, en vooral: Life is a tale, told by an idiot, full of sound and fury, signifying nothing.

Reality-TV dus. Het is dat of Wouter Beke, de keuze is eigenlijk niet moeilijk.

Vindt u deze column interessant, leerrijk, controversieel, of hebt u tenminste eens goed kunnen lachen? Dan is een donatie, hoe bescheiden ook, misschien een goed idee. 

 

God woont in Puurs, en de Duvel ernaast

Berichten uit de Pharma Valley 

Zeggen dat de vaccinatiemachine in België en Vlaanderen sputtert, is een understatement: ze is momenteel zo goed als stil gevallen. Het ziekenhuispersoneel, een prioritaire groep, krijgt deze week nul vaccins toebedeeld, behoudens wat flesjes die ‘van de camion vallen’, bestemd voor de woonzorgcentra.

Dat is schandalig, verpleegkundigen in de frontlinie lopen onbeschermd rond en er sterven ondertussen mensen die al lang hadden moeten gevaccineerd zijn. Maar wie verdient de zwarte piet? Dat de EU gefaald heeft, staat buiten kijf. Te traag onderhandeld, teveel bureaucratie, wat te pinnig ook zo blijkt. Het amateurisme van Ursula von der Leyen, het getreuzel van het Europees Geneesmiddelenbureau, het gekissebis tussen de lidstaten (Frankrijk dat per se Sanofi wilde promoten, een bedrijf dat vandaag nog nergens staat inzake vaccinontwikkeling),.. het leidde tot maanden achterstand en veel te late bestellingen.  

Dat laat zich gevoelen in de leveringen: Europa staat niet bepaald bovenaan op de klantenlijst van de farmaceuten. Veertien miljoen dosissen anti-covid vaccin rollen er in Pfizer/Puurs wekelijks van de band, heb ik me laten vertellen. Waar ze terecht komen valt moeilijk te achterhalen, maar alleszins niet in uw en mijn bovenarm. De UK is zeker een grote afnemer. Die hebben snel hun order ondertekend (zoals Israël) en niet moeilijk gedaan over de prijs (idem).

Waspoedermerken

Commercieel valt daar geen speld tussen te steken: klanten die vlot over de brug komen mag je verwennen met een eerste klas-service. Ethisch-maatschappelijk (en nu gebruik ik een groot woord) is het een ander paar mouwen, want we spreken hier niet over waspoeder of een neusspray.

Het principe van de vrije markt is in hoge mate zelfregulerend, dat is althans het liberaal-kapitalistische credo. Veel vraag creëert veel aanbod, en de vrije concurrentie zorgt ervoor dat het betaalbaar blijft. In werkelijkheid oogt het sprookje wat minder rooskleurig. Prijsafspraken en monopolisme doorkruisen de vrije markt en bedotten de consument. De dertig waspoedermerken die u in de rekken van de supermarkt vindt, worden door drie  fabrikanten gemaakt, te weten Procter & Gamble, Unilever en Henkel. In 2011 bleken ze een kartel te vormen, een illegale constructie van prijsafspraken. Niks vrije concurrentie dus. Een dienst als Facebook, daar vloeken we op, maar er is eigenlijk geen alternatief, het is een perfect monopolie. Temeer daar het gratis is, en u en ik eigenlijk het product vormen, niet de klant, dat is de adverteerder.

In de rush naar de Heilige Graal, alias het covid-vaccin, bleek een bedrijf als Pfizer opeens God, en daar heb ik het als atheïst moeilijk mee

Soit, dat kunnen we nog allemaal als inconveniënte randjes van een redelijk goed werkend systeem beschouwen. Maar het zijn geen normale tijden, en dan worden die losse eindjes serieuze rafels, met name als het over een vaccin gaat tegen een planetaire pandemie. Hoe dat beest klein krijgen en ons leven terug een beetje normaal? Ons lot ligt in handen van een paar reuzenspelers, behorend tot wat men de Big Pharma noemt. Ze hebben de klus geklaard, tot heil van de aandelenkoersen en de winstcijfers, ik ben de laatste om hen dat te misgunnen. Maar in de nerveuze rush naar de Heilige Graal, alias het covid-vaccin, bleek een bedrijf als Pfizer opeens God, en daar heb ik het als atheïst moeilijk mee. 

Ik gebruik religieuze beeldspraak omdat vandaag elke politieke besluitvorming en alle gezever van virologen in het niet verzinken bij die ene vraag: ‘wanneer leveren ze?’ Na wat spierballen rollen over verplichte registratie en exportverbod zetten onder meer AstraZenica en Pfizer de puntjes op de i: ‘We zullen leveren wanneer we zullen leveren’. Naar best vermogen, zoals de kleine lettertjes van het contract vermelden. Het is met andere woorden wachten op Godot.

Die machtspositie van een privé-bedrijf is uiteraard ongezond. Misschien nog ongezonder dat deze van Facebook of Google, gemeenzaam de High Tech genoemd. En nu ga ik eens stevig vloeken in de kerk: voormalig Open VLD-voorzitster Gwendolyn Rutten heeft een punt als ze het patentrecht in vraag stelt rond fundamentele en essentiële (een woord dat vandaag veel gebruikt wordt) producten voor de openbare gezondheid, de samenleving en, jawel, de mensheid. Rutten werd uitgescholden voor communiste, Boudewijn Bouckaert had het in Doorbraak over ‘gepatenteerde dwaasheid’ en sprong in naam van het ‘intellectuele eigendomsrecht’ in de bres voor de Big Pharma. Gwendolyn werd de heks van het verraden liberalisme en ei-zo-na een PVDA-handlangster, zo gaat dat in Twitterland. 

Sputnik V

Helaas, wie vindt dat de aandeelhouders van Pfizer of AstraZeneca moeten beslissen wanneer we weer op café mogen (want daar komt het toch op neer), of, serieuzer, hoeveel mensen er in Vlaanderen nog moeten doodgaan aan deze smerige ziekte, mist een empathische vijs in zijn bovenkamer.

Er bestaat nog zoiets als het algemeen belang, iets waarvoor we een overheid hebben, en iedereen weet hoe schuw ik ben van teveel verstaatsing. Maar af en toe moet de Res Publica primeren op de vrije markt en moeten de pillendraaiers hun plaats kennen. En ja: dat algemeen belang wordt schabouwelijk slecht verdedigd door bestuurders als Maggie De Block of Wouter Beke, of op grotere schaal Ursula von der Leyen en haar mandarijnen. En neen, intellectuele gedrevenheid bestaat niet alleen bij gratie van het grote geld, onderzoekers zijn meestal zelfs opvallend weinig materialistisch georiënteerd.  

Af en toe moet de Res Publica primeren op de vrije markt en moeten de pillendraaiers hun plaats kennen.

Ergo: de ontwikkeling van een vaccin tegen een wereldwijde pandemie hoort thuis in openbare, met publiek geld gefinancierde onderzoekscentra, en de productie/verdeling ervan dient een non-profit project te zijn, zoals het blussen van een grote bosbrand of reddingsacties bij een tsunami. De farma mag dan best haar productiecapaciteit verhuren en daar wat voor opstrijken, niemand hoeft er arm van te worden. Neem misschien voor één keer een voorbeeld aan Rusland dat de EU in snelheid nam met een eigen vaccin, lichtjes lachwekkend Sputnik genaamd, maar wel zo efficiënt als dat van Pfizer en Moderna.

Mag ik er aan herinneren dat de EU in haar onnozelheid ondertussen 2,7 miljard euro ‘ontwikkelingskosten’ aan vijf farmaproducenten cadeau gaf, beschouwd als niet-terugbetaalbare voorschotten. Subsidies dus, zonder resultaatverbintenis, enkel een zogenaamd aankooprecht. Men zoekt vergeefs naar iets gelijkaardigs in normale commerciële deals.

Intellectuele creativiteit

Jos Hermans (96): goed op weg naar het Rijk van de Vrijheid

Mag ik er ook op wijzen dat de overheid, u en ik dus, de opleiding van wetenschappers financiert. Kostprijs aan de gemeenschap per academische bachelor scheikunde/biologie die nadien door de farma wordt weggeplukt: ca 150.000 euro. En dat het fundamenteel wetenschappelijk onderzoek in de microbiologie, voorafgaand aan de commercialisering van een geneesmiddel, vooral op de universiteiten gebeurt, ook weer op kosten van de belastingbetaler. Waarna clevere jongens het patenteren en commercialiseren.

Dus, mijnheer Bouckaert, toch een beetje oppassen bij het verdedigen van de ‘intellectuele creativiteit’ in de pillensector, en met de begripsverwarring tussen artistiek copyright en patentrecht. Het is niet omdat kunstenaars zich mogen beschermen tegen piraterij, dat farmagiganten de samenleving mogen gijzelen. Alhier met die flacons, en steek dat patent op een plek waar zelfs het virus zich niet laat zien.

Kostprijs aan de gemeenschap per academische bachelor scheikunde/biologie die nadien door de farma wordt weggeplukt: ca 150.000 euro.

Overigens, wie denkt dat België als Pharma Valley dichter bij de vaccinbron zit, moet ik teleurstellen: ondanks Jos Hermans zijn deze bedrijven hier alleen voor het fiscale gunstregime en niet voor onze schone ogen. Wel natuurlijk voor de reeds genoemde hersencellen die onze universiteiten en hogescholen afleveren. Desondanks zullen we braaf onze beurt afwachten en vooral niet de moeilijke klant uithangen, dat is op dit moment zeer onverstandig, zoals Ursula Von der Theelichten mocht ondervinden.

Ach, ook in deze tijden is verzuring uit den boze. Think global, act local. Gelukkig staat in de achtertuin van de Pfizerfabriek te Puurs een brouwerij waar de Duvel gist, die is echt van ons en zal ons niet in de steek laten. En als ook deze flesjes niet meer leverbaar zijn, rest er nog de Dodentocht die daar passeert. Halte op verzoek in Breendonk. Humor helpt, is het niet tegen het virus, dan toch tegen de neveneffecten.

Vindt u deze column interessant, leerrijk, controversieel, of hebt u tenminste eens goed kunnen lachen? Dan is een donatie, hoe bescheiden ook, misschien een goed idee.