Baby Pia: dubbele gevoelens…

Dankzij een groots opgezette actie is baby Pia gered en zijn die 1,9 miljoen euro binnen. Iedereen wil het beste voor zijn/haar kind, en Vlaanderen is blijkbaar gul op zo’n moment. Maar ik denk dat velen onder u wel met dezelfde dubbele gevoelens zitten: andere kinderen zullen minder geluk hebben, liefdadigheid blijft niet duren.

Er is meer. Het peperdure geneesmiddel Zolgensma, hier nog niet op de markt maar wel in de VS waar ze de baby gaan behandelen, werd zoals vele nieuwe geneesmiddelen primair ontwikkeld dankzij het onderzoek op universiteiten zoals de KUL waar wij voor betalen. Met wetenschappers waarvan de opleiding ook met ons belastinggeld bekostigd wordt. Achteraf kopen de farmabedrijven het patent op, ontwikkelen het eventueel verder, en maken woekerwinsten. Volgens experts is dat bedrag van 1,9 miljoen euro werkelijk out-of-the-blue op tafel gegooid.

Nu blijkt ook dat de farma-bedrijven, eens een geneesmiddel marktklaar, met elk EU-land afzonderlijk gaan onderhandelen over de prijs. Verdeel en heers. Zo kan het gebeuren dat een medicament in België twee keer zo veel kost als in Nederland. Europa is overal, maar niet waar het moet zijn, want als de EU eendrachtig met de farma onderhandelt staan ze sterker.
Fundamenteel valt het niet te rijmen dat wij in een hoogtechnologische samenleving als de onze moeten schooien om één kind te redden met een nieuw product. De overheid -waarvoor bestaat hij anders- moet al in de researchfase het algemeen belang voorop stellen en het traject van zo’n geneesmiddel bewaken, om te beletten dat het op het einde in een Turkse bazar terecht komt.

Aan de Ugent blijkt men dicht bij een doorbraak wat betreft het lokaliseren van het HIV-restvirus dat zich in het lichaam schuil houdt. Als dit geen zaak van het hoogste algemeen belang is. Wat daaruit voort komt moet naar de gemeenschap gaan, niet naar de aandeelhouders van de farma-bedrijven.

En tot slot, een ongemakkelijke opmerking: baby Pia werd geboren met een genetische aandoening waarvoor de levensverwachting normaal twee jaar is. Hebben wij niet de middelen om zo’n afwijking in een vroeg foetaal stadium te detecteren? Moet zo’n kind überhaupt geboren worden? Wat is hier gebeurd of niet gebeurd? Het bewuste geneesmiddel ‘geneest’ trouwens niet echt, het houdt -in het beste geval- de aandoening min of meer onder controle, een normaal leven zal het meisje nooit hebben.
Dat geluid hoor ik nergens in heel de mediatieke emo-tsunami. Excuses bij voorbaat als ik hier medisch helemaal fout zit.

Advertenties

Het verhaal van de moraal

Dankzij de politiek-correcte dressuur komt het religieuze fanatisme langs een achterdeur terug binnen.

Grote onrust onder de godsdienstleraren: het halveren van de lesuren godsdienst ligt ter tafel in de Vlaamse regeringsonderhandelingen. De enige die daartegen de hakken in het zand zou kunnen zetten is de CD&V, een partij die zelf in een doodstrijd verwikkeld is. Dus lanceren de betrokken leerkrachten met de moed der wanhoop een media-offensief pro domo, iets wat op zichzelf begrijpelijk is.

In Knack klaagt ene Ignace Demaerel, godsdienstleraar, steen en been dat hij meer zal moeten rondrijden om aan een volledig uurrooster te komen, en dat de spiritualiteit op de helling staat. Een pastoorsterm die al een tijdje uit de mode is, maar altijd terug opduikt als de heidenen zich teveel roeren, en per se on-spiritueel kruisen verbranden. Of godsdienstlessen willen afschaffen. Spiritualiteit is een leeg containerbegrip, ingevoerd door christelijke amateurtheologen om de Heilige Geest (Spiritus sanctus) tot motor te promoveren van een nieuwe kerstening. Helaas: de geest is uit de fles, niemand zit daar nog op te wachten, zelfs de strafste islamcritici weten dat er geen kerk meer zal komen als ze een moskee afbreken.

Humanisten en logebroeders

Jean-Jacques de Gucht

De vraag is dus: wat komt er in de plaats? Op de middelbare school deed ik uit nieuwsgierigheid elk jaar een ander levensbeschouwelijk vak: katholieke godsdienst, protestantse, zelfs joodse, en ook zedenleer. Islam was toen nog niet beschikbaar. Wat me achteraf vooral is bijgebleven, was de inhoudelijke leegte van de lessen moraal. Op zijn best een oeverloze praatbarak, op zijn slechtst bezigheidstherapie voor niet-gelovigen, vergelijkbaar met wie ontslagen was van de turnles mits een doktersbriefje. Op geen enkel moment had ik het gevoel dat daar de kritische rede werd gecultiveerd, zoals die door de verlichtingsfilosofie werd uitgedragen vanaf Immanuel Kant (sapere aude, durf te denken) tot en met rebellen als Voltaire (ni dieu, ni maître).

Ik mag er niet aan denken dat een overkoepelend vak Levensbeschouwing, ter vervanging van godsdienst, zou gegeven worden door pastoors die uit die humanistische kerk afkomstig zijn.

De elaboratie van dat kritisch subject vergt namelijk een ingesteldheid en background die de leerkracht moraal in de verste verte niet had, ondanks zijn universitair diploma. Brave borsten waren het, meestal wel van linkse komaf, en allemaal lid van het Humanistisch Verbond. Dat alternatieve communievieringen organiseerde en via die moraallessen leden ronselde. Het is die links-vrijzinnige lobby die vandaag haar kans schoon ziet om de godsdienstlessen terug te schroeven. Papenvreters als Patrick Loobuyck en, godbetert, Jean-Jacques De Gucht, naast VUB-professor Jean-Paul Van Bendegem. Grote bezieler van deze humanistische koepel, gekend als de Unie van Vrijzinnige Verenigingen, is gepensioneerd bankier (Dexia) en loge-Grootmeester Jozef Asselbergh, Er loopt vanuit dit humanistenmilieu dan ook een directe link naar de vrijmetselaarsloges. Daar besef je pas echt hoe de vrijzinnigheid door intellectuele bloedarmoede vervalt in een surrogaatreligie. Lieden uit de hogere regionen van de samenleving die doodserieus groteske rituelen uitvoeren in een Egyptisch decor, knielend voor de Grote Bouwmeester van het Heelal, men only: welke ernstige mens kan hierbij zijn lach inhouden.

Ik mag er niet aan denken dat een overkoepelend vak Levensbeschouwing, ter vervanging van godsdienst, zou gegeven worden door pastoors die uit die humanistische kerk afkomstig zijn. Ze maken een karikatuur van het vrijdenken, ten voordele van de zogenaamde vrijzinnigheid die, zoals bekend, politiek uitmondt in een roodblauw verhaal.

Pococratie

Dus gezocht: leerkrachten met kennis en ballen (m/v) die de fameuze verlichtingswaarden, waar iedereen het over heeft zonder goed te weten wat ze behelzen, in een pedagogisch programma omzetten. Een programma waarin kritische rede, redelijke twijfel, scepsis en dissidentie de hoofdtoon vormen. Zijn de universiteiten in staat om dit soort ingenieurs van de geest af te leveren? Nope.

In de plaats daarvan gebeurt er iets helemaal anders. De universiteiten zijn helemaal geen kweekbedden van de kritische rede, maar vooral diplomafabrieken waar intellectuele braafheid en conformisme als nuttige eigenschappen gelden. Het academisch milieu is altijd al een gesloten wereld geweest waarin je alleen carrière kunt maken door te knikken. Die gehoorzaamheidslogica heeft vervolgens een politiek-maatschappelijke vertaling gekregen.

Door het slachtofferdenken rond allerlei ‘gediscrimineerde’ groepen (vrouwen, homo’s, transgenders, gekleurde mensen…) te cultiveren, is er een haast maniakale beteugeling tot stand gekomen van woorden, ideeën, attitudes die als ‘beledigend’ voor die groepen zouden kunnen ervaren worden. We hebben het dan uiteraard over de political correctness, die al in de jaren ‘90 van vorige eeuw vanuit de Amerikaanse universiteiten kwam overgewaaid. Eerst gaat het om taalgebruik, maar finaal worden sprekers niet meer uitgenodigd en debatten niet meer georganiseerd omdat ze iemand zouden kunnen ‘beledigen’. We zijn langs een democratische omweg in een nieuwe dictatuur beland.

Eerst gaat het om taalgebruik, maar finaal worden sprekers de mond gesnoerd of niet meer uitgenodigd, en debatten niet meer georganiseerd, omdat ze iemand zouden kunnen ‘beledigen’. 

Effectief, deze politiek-correcte codex lijkt de vorm aan te nemen van een profane religie, voorlopig dus zonder god of wetboek, maar met dezelfde verboden, taboes, censuurmaatregelen, gedrags- en kledijvoorschriften, én sociale sancties voor overtreders. Op die manier worden we, schier onmerkbaar, gewoon aan een inperking van de vrije meningsuiting, zogezegd in naam van een hogere moraal.

In een volgende fase -, en dat is nog onrustwekkender-, zou deze pococratie het perfecte glijmiddel kunnen zijn om een bestaande totalitaire religie aanvaardbaar te maken, een soort ‘moderne islam’ met, wie weet, een op westerse leest geschoeide sharia er bovenop. De multiculturele ideologie is dan de meststof die dit fundamentalistisch zaad doet gedijen, nota bene in naam van de democratie, de godsdienstvrijheid en het anti-discriminatiegegeven.

Wat Houellebecq in zijn roman Soumission beschrijft klopt dan, maar verloopt langs een tussenstation. We worden niet zomaar demografisch overrompeld door de islam, we prepareren hem zelf, en met we bedoel ik uiteraard het links-progressief-liberale humanisme en zijn vrijzinnige schoolmeesters. Door voortdurend ‘racisten’, ‘seksisten’, cartoonisten, sarcasten etc. als kwaadaardige provocateurs te bestempelen, en te dwingen onszelf te excuseren, versmalt men de speelruimte van de vrije meningsuiting en wordt humor gecastreerd tot de afmeting van een pastoorsmop.

Tien bananen

Sportjournalist Filip Joos spelt de les

Zei ik humor? Ja, met het lachen heeft de nieuwe religie een groot probleem. Je mag nog wel lachen, maar alleen beschaafd en zonder iemand zeer te doen. Sinds de Charlie Hebdo-redacteurs werden geëxecuteerd is iedereen wel Charlie, maar de grappenmakers en cartoonisten blijven een verdachte soort, zie de Mohammed-cartoons. Op elk moment kunnen ze de politiek-correcte code doorbreken en ontstaat er een nieuw schandaal, nieuw beklag van slachtoffers, nieuwe zondebokken, nieuwe heksenjachten.

Vandaag zijn sport en racisme de fuiken van de poco-inquisitie. In een Italiaans voetbalprogramma drukt ene Luciano Passiran zijn oprechte bewondering voor de veel geplaagde voetbalmiljonair Romelu Lukaku als volgt uit: ‘Zo’n spelers hebben iets wat anderen niet hebben. Door goals te maken dragen ze het team. Zijn kwaliteiten één-tegen-één zijn geweldig: als tegenstander val je in zo’n duel op de grond, of je moet hem tien bananen om te eten geven…’ Dat is toch geweldig: een welgemeend en uitgebreid eerbetoon aan een van ’s werelds beste spitsen afsluiten met een aangebrande kwinkslag. Helaas: niet toegestaan.

Laten we alle godsdienstlessen schrappen en vervangen door het vak humorologie

De bananengrap van Luciano was één ding, maar wat daarop volgde was een hallucinante preek van de presentator die zich duizend maal excuseerde en beloofde die taalcrimineel nooit meer uit te nodigen (‘dit had niet mogen gebeuren… u verdient beter’). Daarbij moet gezegd dat de Italianen in de renaissance de moderne humor en de satire zowat (her)uitgevonden hebben, met Boccaccio als absolute referentie, en de commedia dell’arte als latere volkse pendant. Het was -toen al- een guerilla tegen de politieke correctheid, en dat is het nu meer dan ooit. Humor is de laatste plek waar het vrijdenken zich ophoudt, en als ook die plek schoon geveegd wordt, zijn we klaar voor de nieuwe middeleeuwen.

Vergeet de ‘verlichting’: het zijn de zogenaamde verlichters die het licht zullen uitdraaien. Welke strategie is daartegen aangewezen? Inderdaad: nog meer bananen, nog meer foute moppen, in de hoop dat tenminste het gewone volk de truc van de pococratie doorziet en contesteert.

Dus ja, ik ben ervoor om alle godsdienstlessen, van welke gezindte ook, af te schaffen. En in de plaats het vak humorologie te introduceren. Het bestaat nog niet, het heeft nog geen leraren, ik wil best mijn steentje bijdragen aan hun opleiding. Een vak waarin geleerd wordt dat je met alles kan en moet kunnen lachen, in de eerste plaats met jezelf. En hoe je met satire moet omgaan, ironie leren lezen, ook natuurlijk. Of het Humanistisch Verbond en de Grootloge het zover zullen laten komen, is natuurlijk iets anders. In afwachting wenkt het oerwoud en worden we best weer allemaal humanoiden.

Kim komt terug: de triomf van het nepnieuws

Wat de come-back van Kim Clijsters en het voortbestaan van België gemeen hebben

Er zijn zo van die toevalligheden die té toevallig zijn om nog als toeval geklasseerd te worden. Op haar 36^ste, net in een periode dat zowat alle koffiedikkijkers de implosie van de nv België voorspellen, kondigt gewezen tenniskampioene Kim Clijsters haar comeback aan, de tweede al in haar carrière. Daar is op zich niets mis mee, als je het voelt kriebelen moet je sporten. En als Abba, Noordkaap, Sven Gatz en Helmut Lotti uit de dood mogen herrijzen, waarom dan niet dit tenniswonder waarvan de robuuste, bijna Rubensiaanse volheid mooi afstak tegen het schriele lijfje van haar Waalse tegenhanger, Justine Henin?

Verhalenfabriek

P.P. Rubens: Pan en Syrinx (1617)

In het dagblad De Tijd horen we een ander geluid. De comeback van Kim wordt geregisseerd in samenspraak met productiehuis De Mensen dat voorheen ook al een serie rond Sven Nys opzette. Het bedrijf is een vast leverancier van een hele rist entertainment-programma’s aan zowel de VRT als VTM, van Blokken tot Tomtesterom en is, o ironie, sinds februari van dit jaar in Franse handen geraakt via productiehuis Newen.

Zo’n productiehuis draait op het verzinnen van telkens weer nieuwe hypes, concepten die in snel tempo uitgetekend en verkocht worden aan mediabedrijven. Er wordt actief gezocht naar thema’s en personen met een hoge human-interest-waarde: het wordt dus een ‘verhaal’ dat vooral in de media, meer bepaald de televisiewereld, zijn beslag krijgt, met liefst veel echo’s in de papieren en digitale pers. Al zes maanden zijn ze naar het schijnt aan het draaien. Kims rol van moeder-sportvrouw wordt daarbij stevig in de verf gezet, als in een Pfaff-documentaire, haar drie kinderen (11, 5 en 2) mogen zich verwachten aan een stevige sliert camera’s overal en op alle plaatsen. Toevallig bestaat Kind en Gezin ook honderd jaar.

‘Zelfs al wordt de ondertussen nog molliger geworden Kim met een hijskraan op de tennis court gedeponeerd, en slaat ze met haar racket alleen maar wat vliegen dood, dit wordt een gigantisch succes omdat de verhalenschrijvers dat nu eenmaal zo willen.’

Financieel heeft de gewezen kampioene dat gedoe niet nodig, maar de manager van Clijsters, Bob Laes, vond de tijd rijp om een verhaallijn nieuw leven in te blazen die natuurlijk ook wel een belangrijke financiële return oplevert. Effectief, Kim heeft een palmares om U tegen te zeggen en heeft voldoende dollars (de heersende munt in die sport) bijeen getennist om zorgeloos te leven, zich aan haar gezin te wijden en haar tennisschool in Bree open te houden. Maar er zijn dus producers en managers, er is televisie, Netflix en de papieren reutemeteut in het zog die het allemaal verslaat. Allemaal mensen die ‘verhalen’ nodig hebben, niet meer de soap van voorheen maar reality-soap waarin menselijke marionetten heel nauwkeurig het voorgeschreven scenario volgen. Ook als ze Kim Clijsters heten en uit pure ijdelheid meestijgen in de opgelaten ballon.

Ik verzeker u: zelfs al wordt de ondertussen nog molliger geworden Kim met een hijskraan op de tennis court gedeponeerd, en slaat ze met haar racket alleen maar wat vliegen dood, dit wordt een gigantisch succes omdat de verhalenschrijvers dat nu eenmaal zo willen. Het is meteen ook een nieuwsfeit van de eerste orde, waar VRT NWS uitvoerig aandacht aan wijdt, want dat productiehuis DeMensen beweegt zich mooi in een grijze zone van entertainment, informatie en epiek. Reality-tv is daarvan de gemene noemer: in haar keuken, slaapkamer, aan de schoolpoort, en uiteraard op en rond de gravel, overal zullen we Kim kunnen volgen en meeleven met haar remonte. Nieuwer kan nieuws niet zijn.

Versoaping

Maar wat is nu de relatie met de lamentabele toestand van België, behalve dat Kim Clijsters zich zoals de meeste sportlui altijd hevig tricolore heeft geprofileerd? Wel, ik gebruik in mijn boek ‘Na het journaal volgt het nieuws’ over de Vlaamse media het woord verhalenfabriek, om aan te duiden dat de audiovisuele industrie én de mainstream media in laatste instantie niet zozeer (objectieve) informatie willen brengen, maar liefst van al zelf nieuws willen maken. Dat is veel makkelijker, men heeft de regie in handen en men hoeft geen reporter meer naar het andere eind van de wereld te sturen.

‘Uiteindelijk krijgen we geprefabriceerd nepnieuws aangeboden, verpakt als exclusieve heet-van-de-naald-informatie.’

Die verschuiving is o.m. zichtbaar in kleine versoapingsfenomenen zoals de dansende Hanne, de pianospelende Thomas, en Rudy-de-weldoener, maar het gaat om een heel breed proces dat nieuws vooral wil linken aan in-huis-gemaakte sensatie en entertainment, bij voorkeur rond celebrities natuurlijk, zodat mensen niet echt geïnformeerd hoeven te worden. Dat scheelt een pak kritische massa, vervelende vragen en behoefte om achter het decor te kijken.
Want vergis u niet, dit is allemaal decor en façade. De nieuwsfabriek is een verhalenfabriek en de verhalen zijn de noodzakelijke output van de media-industrie. Uiteindelijk krijgen we geprefabriceerd nepnieuws aangeboden, verpakt als exclusieve heet-van-de-naald-informatie, en heeft de come-back van Kim een hoog Thuis– en Familie-gehalte. Terwijl er tegelijk heel serieus door sportjournalisten en straks ook gewone verslaggevers over wordt doorgeboomd.

Fata morgana

Pieterjan De Smedt

En nu ga ik u iets voorspellen: binnen een of twee maanden maken we ook de come-back mee van de nv België, in een of andere vorm. Een zakenkabinet, een geheim NVA-PS conclaaf in een of ander driesterrenetablissement, een Europese deus ex machina, Vincent Kompany for president, weet ik veel. Er zal uit de politieke toverhoed een tricolore konijn tevoorschijn komen waarbij vergeleken de wedergeboorte van Kim Clijsters een bagatel is. Door zowat alle analisten is deze staat dood verklaard, en net dat is de voorwaarde om te herrijzen. De reden? Pieterjan De Smedt, pars pro tot van de hele Wetstraatjournalistiek. Wat moeten die mensen beginnen zonder België, het land dat nooit klaar is met zichzelf, zichzelf steeds weer moet uitvinden, en bemand wordt met hilarische creaturen à la Didier Reynders, kandidaat Eurocommissaris en nu verdacht van corruptie?

De zaak wordt dus hoogdringend. Als België dood is, sterft er een complete lokale nieuwsindustrie, die zich uitstrekt van de VRT over VTM tot DS, DM en tutti quanti. België is voor hen het perfecte canvas waarop alle mogelijke fata morgana’s kunnen geprojecteerd worden, het is een paradijs voor nieuwsfabrieken, productiehuizen, duidingsprogramma’s, talkshows, politicologische koffiedikkijkers. Alles bijeen een massa hoogwaardige jobs voor de mensen die voor de rest nergens voor deugen. Er is natuurlijk de link met het Belgische surrealisme, de neiging naar het groteske en de overdrijving, bij Rubens al merkbaar, maar heel de ontstaansgeschiedenis van dit land baadt in een sfeer van burleske mythomanie, met het koningshuis als middelpunt en de flatulerende lippen van La Muette de Portici als bron van de nationale hymne. En het voetbal, de Rode Duivels en Jupiler als sacramenten van een volksreligie.

‘Er zal uit de politieke toverhoed een tricolore konijn tevoorschijn komen waarbij vergeleken de wedergeboorte van Kim Clijsters een bagatel is.’

Dezelfde scenaristen die de comeback van Kim Clijsters verzinnen, zullen dus ook de wedergeboorte van België in scène zetten, en wij zullen er naar gapen als konijnen naar een lichtbak. Sterker nog: het exploot van Kim is het voorprogramma van de grote vertoning die als helend en hoopgevend zal worden voorgesteld door de soapschrijvers van dienst. En dan is ze dat ook: de waarheid is wat het journaal brengt.

Een getalenteerde jongen is dat, die Pieterjan De Smedt, die ooit eens een open brief schreef naar Paul Magnette met de smeekbede om toch ook eens een VRT-studio met een bezoek te vereren. En het PS-boegbeeld verweet dat die weigering ‘on-Belgisch’ was. Kijk, daarin verraadt de journalistiek haar echte agenda: zonder figuren als Magnette geen Wetstraat, en zonder Wetstraat geen België, en zonder België geen nieuws. Het VRT-interview moet de waarheid niet brengen, het moet vooral de soap doen voortgaan, en liefst in de richting dat de redactie die heeft voorgetekend.

De omgekeerde wereld? Ach neen, dat hangt er allemaal van af hoe u het bekijkt. Plato geloofde nog in een ‘echte’ wereld versus een illusoire. Wij zijn al lang geëvolueerd tot een complete verwisselbaarheid tussen schijn en realiteit. En als we allemaal figureren in een fata morgana zijn we natuurlijk zelf ook spookbeelden zonder daar erg in te hebben. Met deze geruststellende gedachte laat ik u genieten van een mooie nazomer. Met, jawel, een Sanctorum-comeback als uitsmijter.

Vindt u deze column interessant, leerrijk, controversieel, of hebt u tenminste eens goed kunnen lachen? Dan is een donatie, hoe bescheiden ook, misschien een goed idee.

De zoete winden van Anuna

Over klimaat, etiquette en menselijke methaanproductie

Soave sia il vento,
Tranquilla sia l’onda,
Ed ogni elemento
Benigno risponda
Ai vostri desir.
Laat een zachte wind waaien,
en de golven rustig kabbelen,
en mogen alle elementen
welwillend beantwoorden
aan uw wensen

(W.A.Mozart, Cosi fan Tutte)

Er is veel te doen over een CO2-neutrale economie die het broeikaseffect moet temperen. Broeikas verhindert het terugkaatsen van zonnelicht vanop de aarde en zorgt voor een temperatuurstijging, met alle bekende catastrofale scenario’s van dien, zoals afsmeltende poolkappen die het zeeniveau doen stijgen. C02 is een residu van verbranding, onder meer via auto’s die op benzine of diesel rijden, of van stookolie. Zonnepanelen en windenergie (voor de ‘ecorealisten’ ook kernenergie) moeten die uitstoot van CO2 op nul brengen, tot zover het groene draaiboek van de klimaatbeweging.

Waar weinigen het over hebben is een veel straffer broeikas, namelijk methaan, ook wel moerasgas of duivelsgas genoemd, onder scheikundigen bekend als CH4. Die gêne is verklaarbaar: we produceren het allemaal onder de vorm van winden en boeren. De stank (die overigens niet van het methaan zelf komt maar van zwavelverbindingen) is niet te harden, en wie zich laat betrappen met een uitstoot is het mikpunt van sociale represailles, tot en met algehele ban uit de groep. Er wordt dus over menselijke uitlaatgassen gezwegen, het gesprek wordt afgeleid naar het geurloze CO2. Een omerta die een nadere beschouwing verdient.

Soupirs d’ange

John William Waterhouse: ‘Hylas en de nimfen’ (1896)

Methaan is altijd een trouwe vriend van deze planeet geweest, en lang voor wij er waren of zelfs enig zoogdier. Tot zo’n 3,5 miljard jaar geleden bevatte de atmosfeer niet de minste zuurstof en werd de aarde bevolkt door bacteriën die volop methaan afscheidden bij de consumptie van plantaardig afval. Pas toen de fotosynthese in de mode kwam, waarbij planten via het zonnelicht zuurstof produceren, werd de lucht aangemaakt, geschikt voor hogere diersoorten en uiteindelijk de zoogdieren.

Voor de methaanliefhebbers zat er niets anders op dan zich terug te trekken op plekken waar noch zuurstof noch zonnelicht aanwezig is. Onder de zeebodem, in modder, diep in de aarde, en later dus ook in uw en mijn darmen. Methaan werd iets onzindelijks, marginaals, letterlijk een hoofdbestanddeel van flatulentie, herinnerend aan een donker tijdperk toen de anaerobe microben het nog voor het zeggen hadden. De hele geschiedenis van de mensheid lang hebben we die winden min of meer weten te controleren en bleef ook het broeikasgas constant.

De klimaatverandering is dus primair het gevolg van de flatulerende mensheid, ondanks doorgaans goed werkende sluitspieren.

Maar sinds de 18de eeuw is de uitstoot van methaan sterk toegenomen: er zat in het jaar 2000 bijna 200% meer CH4 in de atmosfeer dan in 1900, laten wetenschappelijke curves ons zien. De verklaring is simpel: de exponentiële groei van de aardbevolking, vooral Chinezen die zoals bekend hun darmgassen de vrije loop laten. De mens produceert gemiddeld 0,5 tot 1,5 liter darmgas per dag in 12 tot 25 windjes. Doe dat maal acht miljard, en we komen tot een fabelachtige uitstoot van acht miljoen kubieke meter methaan per dag. Vanwege de mens alleen, dieren niet meegerekend, het is bekend dat bijvoorbeeld runderen aan de lopende band boeren en winden laten. Carnivoren en vegetariërs, links of rechts, slim of dom, allen stoten ze volop rottingsgassen uit. Dit overstijgt alle politieke of maatschappelijke disputen.

De klimaatverandering is dus primair het gevolg van de winden latende mensheid, sinds de landbouw met zijn enorme veestapels er bovenop. Ondanks doorgaans goed werkende sluitspieren bij de homo sapiens. Methaangas verbranden dan maar, zegt u, als energiebron?  Goed idee, ware het niet dat bij de verbranding van methaangas het broeikasgas CO2 vrijkomt. Dat wordt door bomen geabsorbeerd, maar het Amazonewoud verdwijnt in sneltempo om plaats te maken voor akkers en weiland vol methaangas producerend vee. En elke Chinees uitrusten met een zakje achteraan is zelfs voor de communistische partij in Peking ondoenbaar. Niettemin, in Europa en de rest van de beschaafde wereld doen mensen alsof ze geen winden laten, gaat het allemaal over CO2 en wordt ons ter verhulling vliegschaamte aangeleerd. En de etiquette verbiedt strikt dat men in gezelschap hoorbaar of ruikbaar darmgas verspreidt. Zou Anuna scheetjes laten op haar zeilboot? Met een paar welgemikte, wat men in het Frans zo mooi soupirs d’ange noemt (in het Vlaams nonnenscheten), is meteen alle klimaatwinst geneutraliseerd.

‘Tetitatutè’

Menselijke dikke darm: een paradijs voor methaanbacteriën

Als het de klimaatbeweging dus echt menens is, moet ze gaan voor een decimering van de aardbevolking. En een vertienvoudiging van de oppervlakte oerwoud, dan komt alles dik in orde. Dat is de enige manier om de broeikasgasproductie onder controle te houden, onze winden ophouden is geen optie. Decimeren, dat betekent dat 9/10 van de mensheid verdwijnt, en zo snel mogelijk. De vraag is, wie offeren we op en wie blijft?

Professor Van Hiel van de Ugent doet alvast stappen in de goede richting door het nut in vraag te stellen van de rechtsdraaiende populatie, gemiddeld dommer, minder empathisch en dus, hoewel in de meerderheid, evolutionair van geen enkel nut. Maar veel verder dan dat gaat het voorlopig niet. De engelenzang van de jonge spijbelmeisjes blijft de onaangename waarheid vertroebelen: we zijn gewoon met teveel. We hadden het dan nog niet over de dooiende permafrost: door de gemiddelde temperatuursverhoging van een paar graden, dankzij die schetenlatende humaniteit dus, ontdooit de bodem onder Siberië en Canada en komt een massa extra methaan de atmosfeer ingewaaid.

U snapt de ironie: in de limiet wordt de aarde terug een methaanplaneet zoals hij ooit was, met de zuurstof-verslaafde mens als kleine, tamelijk ridicule voetnoot, en mogen al die moderne zuurstofminnaars opkrassen ten voordele van de microscopische oerbevolking. Methaan is de enige echte oersubstantie van de atmosfeer (idem dito voor de andere planeten van ons zonnestelsel trouwens), het leven zoals wij dat kennen bevindt zich in een zeer tijdelijke luchtbel.

Het verschuiven van het antropocentrisch perspectief naar een naturistisch, doet ons, sarcasten, nu alle winden de vrije loop laten in het besef dat de aarde de mens niet nodig heeft. Au contraire.

In de limiet wordt de aarde terug een methaanplaneet zoals hij ooit was, met de zuurstof-verslaafde mens als kleine, tamelijk ridicule voetnoot.

Zeer problematisch in deze microrevolte is de positie van het humanisme, de doctrine die net de mens als centrum van de biosfeer beschouwt, met een historische zending in de richting van een zogenaamde betere wereld. Helaas, nogmaals: ook de groenen moeten het West-Vlaamse gezegde ‘Tetitatutè’ indachtig zijn, en accepteren dat onze tijd van gaan gekomen is.

Ik voorspel, in een vertwijfelde poging om de menselijke methaanproductie in te dijken, dan ook een heksenjacht op de windenlaters, zij die geen blad voor de kont nemen en zich bijvoorbeeld aan racistische of seksistische flatulentie te buiten gaan.

Dat jonge meisjes de klimaatparade aanvoeren, waarvan geweten is dat zelfs hun darmgas naar rozenwater ruikt, toont aan hoe sterk we zijn in het ontkennen en verbloemen. Doen alsof we proper zijn en geen bacteriën in onze darmen hebben behalve deze die Danone erin pompt. Tien millennia kunst heeft dat opgeleverd, prachtige fresco’s geproduceerd door gesloten kringspieren, tot het urinoir van Duchamp opdook, en daarna de kakmachine van Delvoye. Uit stront zijt gij geboren en tot stront zult gij terugkeren. Bloemen verwelken, nimfen vergaan, maar het methaan blijft eeuwig bestaan. CH4, een simpele en adembenemend mooie formule, toch.

Groeten van een mestkever.

Vindt u deze column interessant, leerrijk, controversieel, of hebt u tenminste eens goed kunnen lachen? Dan is een donatie, hoe bescheiden ook, misschien een goed idee.

Foei, Dominique, geef die GSM eens hier!

Vrouwen moeten niet zomaar gaan lopen, en zeker niet met ‘gevoelige informatie’

Groot misbaar, Dominique Leroy, momenteel nog CE0 van Proximus, verkast na het einde van haar mandaat, eind december, naar concurrent KPN, Hollanders nog wel. Vooral de vakbonden fulmineren dat ze wel eens ‘gevoelige informatie’ zou kunnen meenemen waarmee ze haar nieuwe werkgever het telecombedrijf, nog altijd gecontroleerd door de Belgische overheid, een hak zou kunnen zetten. Bovendien verkocht ze op 1 augustus 10.840 Proximus-aandelen voor de lieve som van 285.342 euro. ‘Voorkennis’, wordt er gemompeld, ze wist toen al dat ze ging vertrekken en dat het nieuws daarvan de waarde van het aandeel zou doen zakken. Ook Gwendolyn Rutten (Open VLD) doet een duit in het zakje en

Ja kijk, ik heb ook al mijn Doorbraak-aandelen verkocht, net voor ik dat fameuze artikel ging schrijven dat heel poco Vlaanderen op stelten zette en de aandelen van het magazine deed kelderen. Voorkennis is de moeder van de gevulde portemonnee en gevoelige informatie de vader van een rijke vriendenkring. Maar die kouwe drukte over iemand die haar job uitstekend en met veel empathie heeft gedaan na de puinhoop die Didier Bellens achter liet, dat is er gewoon over.

Dominique Leroy wordt afgebrand als een huismoeder die haar gezin in de steek laat en er met een Hollander van door gaat. In een zakelijk-professionele sfeer is dat natuurlijk lachwekkend. Het is niet verboden om eieren voor zijn geld te kiezen, en het is alleszins minder louche dan bijvoorbeeld Jose Manuel Barroso die al in zijn hoedanigheid van EU-voorzitter volop lobbyde voor Goldman Sachs, de zakenbank die een hoofdrol heeft gespeeld bij de crisis van 2008, en waar de heer Barroso nu op de loonlijst staat. Maar mannen mogen dat vanwege hun jagersnatuur, vrouwen moeten zorgzaam zijn, trouw en niet te veeleisend. Ze mogen vooral niet gaan lopen, daartoe dienen bijvoorbeeld hoge hakken zoals ik eerder al betoogde.

Gewoon doen

Wel ik sta achter haar en zeg: doe je loopschoenen aan en run for it, Dominique, laat de vakbonden maar pruttelen, waarvan er eentje een put van 200 miljoen euro laat wegens fout gespeculeerd met het geld van de kleine man. Laat ook Gwendolyn maar piepen, ze spartelt als een vis op het droge omdat ze de leegloop van haar kiezers richting N-VA niet kon tegenhouden. Gwendolyn Rutten is een pistonière van Karel De Gucht en is als zogenaamde consensus-kandidate in een zeepbel tot aan het plafond gestegen, onderwijl kwistig one-liners en tweets rondsturend met een nog geringer soortelijk gewicht dan haar bubbel.

Leroy heeft het zogenaamde glazen plafond probleemloos doorbroken, gewoon omdat ze ontzettend slim en uitgekookt is, mét een diploma handelsingenieur aan Solvay, maar zonder voorspraak en voor zover ik weet ook zonder partijkaart. Niet moeders mooiste als ik het op zijn Bolsonaro’s mag zeggen, maar dat was misschien een voordeel in een universum waar vrouwen toch nog op een zeker ogenblik hun charmes gebruiken om hogerop te geraken. Ze loopt af en toe een marathon, een uithoudingssport waarmee ze elke gram vet eraf traint die teveel is om door die mannenwereld te walsen, onderwijl nog voor twee kinderen zorgend. Niks feminisme of eisen tot positieve discriminatie, gewoon doen zoals de Open-VLD-voorzitster overal rond kwekt. Anders gezegd: Dominique Leroy is een absoluut rolmodel. Had ik een dochter, ze mocht de poster van Dominique in haar kamer ophangen.

Niks feminisme of eisen tot positieve discriminatie, gewoon doen zoals de Open-VLD-voorzitster overal rond kwekt. 

Nu zegt u vast: Sanctorum, wat ben je in een milde bui, wanneer komt het sarcasme waarvoor wij u betalen, wanneer de flauwe grappen over vrouwen en trillende GSM’s, wanneer de schimpscheuten op die middenklassetrut uit Elsene, met haar rollende r en bankrrrrrrrrrrekening die elke maand zo’n 70000 euro aandikt, waarbij ze dan nog moet bijklussen als bestuurster van een koekjesfabriek? Ja, dat klopt allemaal, CEO’s verdienen een aardige duit, maar de genaamde Romelu Lukaku doet nog twintig keer beter dan de Proximus-CEO alleen maar om met een bal in de goal te lopen, weliswaar onder oerwoudkreten, dat had ik niet meegerekend, excuus, u verdient beter.

Ter info, want we moeten hier ernstig blijven: Test-Aankoop stelde vast dat de Belgische telecomtarieven tot de duurste van Europa behoren, de Nederlanders zitten er een flink stuk onder, zo’n 20%. Hoofdreden is het duopolie van Telenet en Proximus in Vlaanderen en Voo en Proximus in Wallonië. Er is dus bij ons veel te weinig concurrentie en van mij mogen onze Noorderburen, met of zonder Leroy, hier eens aan een prijzenslag à la Jumbo beginnen. Hoeveel ze haar daarvoor betalen en hoeveel ‘gevoelige informatie’ ze daarbij gebruikt, het zal me worst wezen. Gewoon doen, Dominique, en leg Proximus het vuur aan de schenen.

Vindt u deze column interessant, leerrijk, controversieel, of hebt u tenminste eens goed kunnen lachen? Dan is een donatie, hoe bescheiden ook, misschien een goed idee.

 

 

Heil aan onze bevrijders!

 

Deze dagen vieren we 75 jaar bevrijding van dit land aan het einde van de tweede wereldoorlog. Herinneringen van overlevenden komen terug boven, OK. Heroïsche verhalen van verzetslui gaan rond in de media, voor mij niet gelaten. Danspasjes met muziek van toen worden uitgeprobeerd, wow.  De jeugd bezoekt Breendonk, prima idee. Kinderen beklimmen opgepoetste tanks, waarom niet. Maar de speechen zijn niet OK. Teveel triomfalisme, teveel het idee dat we van het nazi-juk in een vrije wereld zijn terechtgekomen, eerst met veel Coca Cola, nadien onder de denderende ritmes van hard rock en dance. Het lijkt één groot feest, en dat is de heersende politieke klasse best wel naar de zin: blije burgers die genieten van de nieuwe wereld die ondertussen ook al een dagje ouder geworden is.

Ja, OK, we krijgen geen laarzen in onze nek of we worden ’s nachts niet uit ons bed gelicht, maar zijn we ‘vrij’? Hebben we een gevoel dat we de dingen kunnen doen die we willen doen, de dingen mogen zeggen en schrijven die we willen zeggen en schrijven, hebben we de indruk van in een samenleving te functioneren die individuele autonomie en gemeenschappelijk belang probeert te harmoniseren? Voor geen meter.

De Amerikanen hebben ons bevrijd, dat heeft veel mensenlevens gekost, jongemannen die uit zo’n landingsboten sprongen en na een paar seconden al doorzeefd werden. Niemand wil zo sterven, dat is pure waanzin. Maar diezelfde Amerikanen hebben nu in Kleine Brogel kernwapens gestationeerd waarvan wij niet eens de sleutels hebben, en dat stoort me ook. We leven in een Belgische staat die we als een Fremdkörper ervaren, l’union fait la force, maar de eis tot Vlaamse autonomie is ondergesneeuwd in de ene na de andere staatshervorming vol kleine lettertjes, en ook nu zal die wereldvreemde constructie overwinnen. Bovenop deze Belgische voogdij heeft zich een Europese supervoogdij gebetonneerd, die bij volksraadplegingen wordt weggestemd maar zich toch via duizend en één regels en regeltjes opdringt als de wachter van het paradijs.

Van de regen in de drop

Vive la liberté. We denken te genieten van de vrijheid van mening, maar van zodra die mening afwijkt van de politiek-correcte consensus, is het hommeles. We leven in een consumptietijdperk waar alles maar uit de rekken worden gehaald, tenminste door wie het kan betalen, want daartoe moeten we travakken en onze mond houden. We menen te leven in een landschap van vrije media, tot we doorhebben dat de grote media allemaal dezelfde eenheidsworst verkopen en de mondige burger veeleer proberen de mond te snoeren. En de grootste bedreiging van al: in naam van de vrijheid en de tolerantie heeft zich in onze samenleving een religieuze ideologie genesteld, mét toestemming van de erfgenamen van mei ’68, die het zonder meer gemunt heeft op alle verworvenheden van de democratische rechtstaat. In Duitsland, of all places, verklaart de kandidaat-voorzitter van de SPD, Ralf Stegner, dat mensen niet wakker liggen van islamisering. Hola, fasten seatbelts!

Van zodra we in een zetel wegzakken en geloven dat iemand voor ons zal zorgen en onze vrijheden zal waarborgen, zijn we verkocht.

Er is dus geen reden voor euforie, ook al mogen de jongetjes eens op de glimmende tanks kruipen. Er is vooral reden tot bezorgdheid en waakzaamheid. De geschiedenis verloopt jammer genoeg niet lineair van slecht naar goed, het is veeleer een soap waar altijd dezelfde demonen terug opduiken. Toen Iran zich in 1979 van het juk van de (door de VS en de CIA beschermde) sjah ontdeed, dachten de Iraniërs ook dat ze definitief ‘bevrijd’ waren, tot ene ayatollah Khomeini er een nieuw schrikbewind van maakte, dit keer onder een religieus-fundamentalistische vlag. Van de regen in de drop heet dat.

Het besef dat vrijheid een zeer relatief begrip is, en dat de tirannie steeds andere maskers opzet, is de voornaamste reden om te blijven rebelleren. Van zodra we in een zetel wegzakken en geloven dat iemand voor ons zal zorgen en onze vrijheden zal waarborgen, zijn we verkocht. Freude schöner Götterfunken. De Europese Unie houdt met een streepje Beethoven de oorlog weg uit dit continent, zegt ze toch zelf, maar ondertussen komen wetten tot stand die het vrije internet aan banden moeten leggen, en de macht van de grote mediaconcerns consolideren.

Andermaal, en ten laatste, geloof ik in de kracht van humor om de schijnvrijheid, waarvan we allemaal genieten, te doorzien. Laat de karikatuur leven en de satire bloeien. Op elk niveau en elke schaal moeten grapjassen de vrijheidsmoraal van deze eigenlijk totalitaire samenleving ontmaskeren. Want eerlijk, en al is het geen goed nieuws: we zijn al lang weer in oorlog, ook al fladderen de vredesduiven nog rond. Bij twijfel, vraag het eens aan de jongens van Charlie Hebdo.

Vindt u deze column interessant, leerrijk, controversieel, of hebt u tenminste eens goed kunnen lachen? Dan is een donatie, hoe bescheiden ook, misschien een goed idee.

Verboden te lachen

Het is nog eens wetenschappelijk bewezen: ‘rechtse’ mensen zijn dom en sociaal-incapabel, linksdraaiende planeetbewoners daarentegen intelligent en empathisch. Tot die voor de hand liggende conclusie komt psycholoog Alain Van Hiel (UGent) die zijn bevindingen wereldkundig maakte in het vakblad met de boekskens-achtige naam Emotion. Professor Van Hiel is regelmatig terug te vinden in Knack-magazine, waar hij zich vooral suf piekert over het succes van het Vlaams Belang en een analyse maakt van de mestkevers die ervoor stemmen. Een psycholoog met een missie dus, en docerend aan de unief waar een zekere Dries Van Langenhove zich niet meer mag laten zien.

Die ban is nu ook wetenschappelijk gefundeerd: domme, on-empathische lieden hebben op een universiteit niets te zoeken, en het etiket rechts valt wonderwel samen met een laag IQ. Boeken dicht. Meteen mogen we daar ook partijpolitieke conclusies aan verbinden: het kruim van de Vlaamse samenleving zit bij SP.A, Groen en de PVDA, de rest is cognitief én emotioneel onderontwikkeld en zou eigenlijk beter zijn/haar stemrecht ontnomen worden.

Intelligent gescharrel

Prof. Alain Van Hiel

Wie van zijn stoel valt bij deze vorm van ‘wetenschap’, moet bedenken dat de universiteiten al decennia lang de krachtcentrales zijn van wat men politieke correctheid noemt: een versmalling van de vrije meningsuiting tot een weldenkend-elitaire consensus, en een censuur op alles wat ‘onfatsoenlijk’, ‘discriminerend’ en ‘kwetsend’ is, namelijk alles wat niet in de consensus past. Gebrek aan fatsoen, dat is uiteraard van toepassing op de rechtse holbewoners, zodat de professor in één moeite intellectuele en morele superioriteit met elkaar en met zichzelf identificeert.

Alain Van Hiel, uiteraard zelf een model van intellectuele en emotionele intelligentie, houdt het graag simpel, en stelt rechts gelijk met autoritair denken, zeg maar gehoorzaamheid en kuddegeest. Dat is bizar, want hoe komt het dat dissidente individualisten en lastige luizen vandaag vooral ter rechterzijde te vinden zijn, en er aan de overzijde vooral in groep en aan het handje wordt bewogen?

Van zodra men iets verder kijkt dan de clichés van Van Hiel, valt heel die links/rechts-slim/dom constructie als een kaartenhuis in mekaar.

En hoe komt het dat nepotisme, gescharrel in het halfduister, tot en met regelrechte corruptie, van oudsher vooral in socialistische rangen bedreven worden, van Agusta tot Optima? Is dat dan ook een bewijs van intellectuele en emotionele intelligentie? Ja, allicht. Anderzijds, moet men met rechts geassocieerde thema’s als bescherming van de oikos (huis, haard, naasten), verzet tegen wat onze integriteit ondermijnt, en het radicaal belijden van verlichtingswaarden, dan ook maar als vormen van idiotie beschouwen? Ik dacht het niet. Van zodra men iets verder kijkt dan de clichés van Van Hiel, valt heel die links/rechts-slim/dom constructie als een kaartenhuis in mekaar.

Iedereen slachtoffer

Danira Boukhriss Terkessidis

De beste lakmoesproef echter, is na te gaan aan welke kant van het politieke spectrum er het meest gelachen wordt. Lachen wordt algemeen aanzien als hét kenmerk van emotionele en sociale intelligentie. Humor is eigen aan de mensaap (oeps) en het enige wat ons echt onderscheidt van de rest van het dierenrijk. Anderzijds maakt het subversieve karakter van de lach, het tarten van regels en conventies, hem ook intrinsiek onwelvoeglijk en, nu ja, af en toe zelfs obsceen.

Humor en politieke correctheid, dat is als water en vuur. De grap is, zoals Freud het al opvatte in zijn essay ‘Der Witz und seine Beziehung zum Unbewußten’ (1905), een negatie van de censuur en de fatsoensmoraal. Vertalen we dat naar de situatie vandaag, dan blijken humor en satire, net daar waar ze de grenzen opzoeken, vluchtheuvels van en voor het vrijdenken. Helaas voor professor Van Hiel: momenteel, en eigenlijk al na het verdwijnen van De Zwijger in 1984, hebben de grappenmakers vooral bij rechts een onderkomen gevonden. Het humorgevoel aan de linkerzijde is klinisch dood, en dat heeft een duidelijke reden: de veralgemeende slachtofferlogica.

Geleidelijk aan worden onder de vlag van anti-racisme en anti-seksisme de grappenmakers geïsoleerd

De vanuit de linkerzijde aangestuurde politieke correctheid tracht in de maatschappij zoveel mogelijk slachtoffers te identificeren, die dan kunnen betutteld worden, wat ook een vorm van machtsuitoefening is, misschien zelfs de meest gemene. Alle mogelijke doelgroepen, vrouwen, gekleurde mensen, holebi’s, transgenders, verdienen ons medelijden en vallen buiten de categorie van humor en relativering.

Eén groot drama wordt het. Een belastingen ontduikende voetbalmiljonair als Romelu Lukaku is en blijft een slachtoffer, omdat hij zwart is. Verboden te lachen, of Twitter ontploft. Mevrouw Boukhriss Terkessidis is dan weer slachtoffer van seksisme omdat ze in een recensie over haar VRT-praatprogramma met de voornaam wordt aangesproken. Teergevoeligheid is het nieuwe bewijs van emotionele volwassenheid en spotlust van het omgekeerde. Geleidelijk aan worden onder de vlag van anti-racisme en anti-seksisme de grappenmakers geïsoleerd: zij worden de nieuwe daders in de veralgemeende slachtoffercultuur. In de limiet zijn zelfs moslimterroristen te beklagen wegens hun ongelukkige jeugd: het zijn de cartoontekenaars, die de profeet Mohammed met een bom afbeelden, die zich aan beledigingen schuldig maken.

In de bunker

Dit zondebokmechanisme, met de humor als mikpunt, is eigenlijk dodelijk voor een vitale democratie. Exit het vrije woord en beeld, het recht op de karikatuur en de schimpscheut; weldenkendheid, sentiment en hypocrisie treden in de plaats. Na de aanslag in 2015 was iedereen Charlie, liep het in Parijs vol empathische zoogdieren die het recht op vrije meningsuiting opeisten en nadien kaarsjes gingen branden. Vandaag hebben dezelfde moppentappers van Charlie zich in een bunker verschanst om die vrijheid te kunnen beoefenen: het zal hen leren. In Vlaanderen hebben wij UNIA waar iedereen zijn beklag kan doen en elke vorm van satire een veroordeling riskeert.

Finaal wordt humor gezien als een afwijking, vergelijkbaar met het syndroom van Gilles de la Tourette: onwillekeurig grimassen trekken en schuttingtaal spreken, of provocerende titels plaatsen. Men heeft het in de hersenen gelokaliseerd, binnenkort kan men dat stukje gewoon wegsnijden. Uilenspiegel is dood, alleen nog pastoorsmoppen toegestaan, en de serieproductie van een handvol literaire TV-narren genre Herman Brusselmans. Voor de rest wordt ironie als genre en attitude iets volkomen wereldvreemds. Zijn overtreffende trap, het sarcasme, waar de dichter Heinrich Heine (1797-1856) een grootmeester in was, is eigenlijk omgekeerde tederheid, lacht uit liefde en spot vooral met zichzelf, maar volgens professor Van Hiel is het gewoon een ziekte of minstens een vorm van sociopathie. Dat geldt zeker ook voor Desiderius Erasmus die het genre zowat grondvestte in zijn Lof de Zotheid (1511).

Uilenspiegel is dood, alleen nog pastoorsmoppen toegestaan, en de serieproductie van een handvol literaire TV-narren genre Herman Brusselmans

Dat een en ander ook met (het gebrek aan) leescultuur te maken heeft, waardoor ironie gewoon niet opgemerkt wordt, heeft dan weer te maken met de neergang van ons onderwijs en de reductie van het vak ‘begrijpend lezen’ tot een invuloefening. Je kan iets maar op één manier lezen, en dat is ééndimensioneel-letterlijk. Ook dit dogma van de laagdrempeligheid is een fetisj van links. En ook dat is zonder twijfel een kenmerk van empathie: iedereen gelijk en niemand boven het maaiveld. Orwell is weer een beetje dichter bij gekomen. Aangename herfstdag nog.

Vindt u deze column interessant, leerrijk, controversieel, of hebt u tenminste eens goed kunnen lachen? Dan is een donatie, hoe bescheiden ook, misschien een goed idee.