De dood van God en de ultieme stunt van Steve

Iedereen zou het bizar vinden mocht ik vandaag niets over Steve Stevaert schrijven. Toch is het belangrijkste gisteren op deze blog al gezegd, in een tekst over politiek, macht, waanzin en… seks. Geschreven toen de speurders en de verzamelde pers nog niet aan het Albertkanaal stonden.

Toen Ingrid Lieten gisteren in Terzake de verwachte heiligverklaring uitsprak, en Stevaert omschreef als iemand ‘die niet in macht geïnteresseerd was’, klonk die leugen zelfs in een VRT-studio behoorlijk hol, zag je Annelies Beck even slikken en voelde achteraf Ivan De Vadder toch de noodzaak om die uitspraak te ‘nuanceren’.

Want Stevaert leefde van macht, was er aan verslaafd, en ging eraan ten onder. Al de rest is eigenlijk bijzaak. Wij waren maar toeschouwers, fans, of, in het slechtste geval, slachtoffers. Hij gebruikte/misbruikte zijn macht om gunstelingen naar boven te trekken en tegenstanders monddood te maken. Hij ging over lijken en hoorde perfect thuis in het gekkenhuis, genaamd de Villa Politica. Maar zelfs daar is het verkrachten van verplegend personeel een heikel punt. Verkrachten, in Afrika een oorlogs- en terreurdaad, moet ook in deze saga als een pure machtsdemonstratie worden gezien, zoals de aanklacht luidt: ‘met de verzwarende omstandigheid dat hij misbruik zou gemaakt hebben van het gezag of de faciliteiten die zijn functie hem verleenden’.

Deontologie?

Het Stevaert-tijdperk is niet alleen dat van de gratis bussen en de omgekeilde illegale villa’s, maar vooral ook van despotisch Machiavellisme zonder weerga, goed verborgen achter een zoetsappige façade van de joviale cafébaas. De democratie in zijn stad Hasselt rolde hij op door de oppositie gewoon af te schaffen middels een zgn. ‘afspiegelingscollege’ waarin hij als een Zonnekoning troonde. Ik beschouw hem als een van de zieke geesten die door Vlaanderen werd gekoesterd en de bijnaam ‘God’ kreeg. Al wie toen met de ogen knipperde, was een duivelse ketter. Gelijkenissen met wat zich vandaag afspeelt rond een andere Vlaamse God zijn louter toevallig.

Grappig overigens dat vooral de goddeloze socialisten zichzelf zo snel vergoddelijken. Ook zijn Waalse tegenhanger, Guy Spitaels, liet zich die bijnaam welgevallen. Het zijn dan ook geen echte goden, maar veeleer protagonisten van een groteske maskerade die we als democraten toch moeten ondergaan. De manier hoe Robert ‘Steve’ Stevaert in 2008 journalist Roger Van Houtte uit de Gazet van Antwerpen deed wegzuiveren, omdat hij niet vriendelijk genoeg was in zijn artikels voor de SP.a, staat uitvoerig in het boek ‘Media en Journalistiek in Vlaanderen’ beschreven, dat ik samen met Frank Thevissen uitgaf.

Het is uiteraard maar het topje van de ijsberg. Zelf heb ik de hand van Steve leren kennen, toen hij mijn ontslag als cultuurconsultant bij architectuurbureau De Gregorio forceerde, na een kritisch artikel van mijn hand in De Standaard over het nieuwe justitiepaleis in het Antwerpen van Patrick Janssens. Kon niet, mocht niet. Barbertje moest hangen.

Steve Stevaert, Noël Slangen en architect De Gregorio beheersten de Hasseltse scène en regelden onderling hun zaakjes, in een amicale sfeer van belangenvermenging, zonder veel deontologische scrupules. De corrupte Claes-clan, waartoe o.m. ook Pukkelpop-organisator Chokri Mahassine behoort, regeert er tot op vandaag. Daarom vind ik het heel vreemd dat Yves Desmet in De Morgen vandaag oproept tot ‘meer deontologie’ en respectvolle journalistiek inzake de overleden SP.a-topman. Was er indertijd maar wat minder respect geweest en wat meer journalistieke durf, want in de zaak Van Houtte probeerde vooral iedereen zijn hachje te redden en uit het vizier te blijven.

Doofpot

Politieke macht bestaat niet zonder gecontroleerde communicatie. Stevaert besloot er een eind aan te maken, toen hij dreigde definitief van zijn troon te vallen wegens de verkrachtingszaak, waarin het slachtoffer na jaren de moed had om naar het gerecht te stappen, met medische bewijzen. Toch moet ook de sprong in het Albertkanaal niet als een wanhoopsdaad gezien worden, maar veeleer als een ultieme doofpotoperatie die hij weliswaar met zijn leven moest betalen. Daaraan herkent men de echte potentaten: zelfs dood hebben ze macht en zetten ze de situatie naar hun hand.

Want door die ultieme stunt van Steve komt er geen proces, is er geen schuldige, en zal het slachtoffer geen genoegdoening krijgen. Eerst moeten we door een verplichte periode van sereniteit, met respectvolle (lees: gecensureerde) journalistiek die door Yves Desmet is opgelegd. Daarna zal, wees maar gerust, het slachtoffer zelf opnieuw in een traumatische sfeer van verdachtmaking terechtkomen. Vermoedelijk zal de afscheidsbrief, die nu boven water gaat komen, geen schuldbekentenis bevatten maar eerder een verontschuldiging of zelfs een ontkenning. Verrijzenis voorzien tegen Paasdag.

God is dus dood, maar niet helemaal. Er knaagt onrecht en er zal mist blijven hangen. Vanuit deze akelige vaststelling moeten we verder. Steve heeft zijn ding mogen doen, maar voor de slachtoffers is er geen therapie of loutering. Ik zie het als een metafoor voor de machteloze burger die steeds weer gerold wordt, in een democratie, de naam niet waardig.

Knetter zachtjes in de vrijmetselaarshel, Steve. Van mij geen medelijden of geen respect. Tenzij voor de ultieme one-liner die je nalaat: ‘Een gat in de haag maak je alleen maar groter door het uit te knippen’. Een duidelijke wenk dat wij niet verder moeten zoeken en dat potjes beter gedekt blijven. Je laat een fameus gat na, dat is zeker.