Al wie dit leest is een fascist

Om zijn ‘staatsgevaarlijke’ status te onderlijnen, haalt men steevast deze foto van Yannick Verdyck met een gasmasker boven

We moeten het nog eens hebben over De Standaard, de zelfverklaarde Vlaamse kwaliteitskrant die ijverig mee jacht maakt op staatsvijanden. Nog meer dan De Morgen en zelfs Knack ontwaar ik in deze krant een toenemende geur van onverdraagzame én bevooroordeelde journalistiek die volstrekt niets meer te maken heeft met enige objectiviteitsnorm of zoeken naar waarheid.

De politierazzia in Merksem, die juwelier en wapenliefhebber met libertarische denkbeelden Yannick Verdyck het leven kostte, heeft nog geen enkele krant op het idee gebracht om de context, de rol van de politiediensten (waarom bijvoorbeeld de inzet van een Franstalige cel van de Special Forces, die duidelijk blijk gaf van grote nervositeit?) en de verantwoordelijkheid van justitieminister Vincent Van Quickenborne uit te klaren. Het blijft stil, ook vanuit Comité P dat de zaak ambtshalve onderzoekt. De ouders zitten met vragen en hebben uiteindelijk klacht neergelegd wegens doodslag.

Journalistiek geroddel

Met des te meer ijver wordt de man in kwestie doorgelicht naar connecties, invloeden en vermeende netwerken, om zoiets als een extreemrechts gevaar in kaart te brengen. Dat gaat breed: mensen die de soevereiniteitsgedachte genegen zijn, of de politiek als ‘een probleem’ zien zoals Verdyck, worden automatisch in het vakje extreemrechts geplaatst en meteen gecriminaliseerd of zelfs gemedicaliseerd.

Natuurlijk is de politiek een probleem, het bewijs krijgen we elke dag op ons bord. En is de soevereiniteitsgedachte strafbaar? Ja en nee, De Standaard gaat alleszins in de aanval op deze vermeende terreurdreiging, door het parket verwoord als ‘een vorm van gewapend verzet tegen de overheid zonder een concreet doel of tijdstip’. Lees dat nog eens goed: ook als u geen enkel voornemen hebt om een vlieg kwaad te doen en een patattenschiller in huis hebt, kunt u beschuldigd worden van de mogelijkheid tot ‘gewapend verzet’, en eindigen in een lijkzak.

Iedereen die ooit met Yannick Verdyck in contact kwam of door hem werd gelezen, deelt mee in de eer van staatsgevaarlijk te zijn en mag misschien ook wel een ‘huiszoeking’ verwachten.

In het artikel Het universum van Yannick V van 8 oktober gaat Staff Writer Kasper Goethals nog eens breedvoerig in op het gevaar dat schuilt in de ideeën van Verdyck. Daarmee praat hij impliciet de gewelddadige razzia goed: het gaat om vermoedens rond ideeën, terwijl ik dacht dat we in een maatschappij leefden waar meningen vrij zijn. Yannick Verdyck had voor zover ik weet in de verste verte geen plannen voor een terreuraanslag. Wel had hij vrienden, foute vrienden volgens DS, die een ‘milieu’ uitmaken dat potentieel tot terreur kan overgaan. Potentieel, mogelijks, misschien: de zogenaamde onderzoeksjournalistiek van Goethals is één groot intentieproces, of noem het gewoon journalistiek geroddel.

Met ‘complotexpert’ Jelle van Buuren als gids, komen alle mogelijke invloeden en connecties aan bod die à charge van Yannick Verdyck moeten gelden, en die zijn gewelddadig wereldbeeld hebben vorm gegeven. Iedereen die ooit met Yannick Verdyck in contact kwam of door hem werd gelezen, deelt mee in de eer van staatsgevaarlijk te zijn en mag misschien ook wel een ‘huiszoeking’ verwachten. Personen als Brecht Arnaert passeren de revue, een conservatieve Vlaams-nationalist met nogal wat volgers op Telegram, naast intimi zoals jeugdvriend Erik Geenen. Waarna het bijzonder veelzeggend zinnetje volgt: ‘Zijn wereldbeeld was ­samengesteld uit gematigd rechtse standpunten die hij deelde met commentatoren als Geert Noels, Mia Doornaert en Rik Torfs, en meer extreme ideeën van ­­illiberale politici als Thierry Baudet, ­Viktor Orban en Donald Trump.’

Academische vrijheid

Oeps, dat is Rik Torfs niet ontgaan: plots werd de ex-rector van de KUL als ‘gematigd rechts’ geklasseerd, voorlopig toch, en dus ook gematigd staatsgevaarlijk, want een van de figuren die het wereldbeeld van terrorist-in-spe Verdyck mee samenstelden. Torfs trok zijn conclusies en zegde zijn abonnement aan DS op. Ik wil hem feliciteren met het voortschrijdend inzicht.

Laat dit goed tot u doordringen: een prof politieke geschiedenis, die zegt dat je iemand een ‘nazi’ mag noemen, gewoon omdat je het met zijn denkbeelden niet eens bent.

Dit proces lijkt vandaag euh… standaard te worden. De demonisering waarvan Rik Torfs spreekt, bestaat er onder meer in om alle etiketten als ‘extreemrechts’ en ‘fascist’ op een hoopje te gooien, en deze etiketten tamelijk willekeurig te mikken naar iedereen die niet tot het keurige linkse clubje hoort. Het procedé wordt uit de doeken gedaan én verdedigd door columniste Annelien De Dijn, toevallig (?) op dezelfde zaterdag 8 oktober in dezelfde krant. Wat zegt deze hoogleraar politieke geschiedenis? Dat de Italiaanse politica Giorgia Meloni en Vlaams Belang politici in de strikte zin met de fascistische ideologie weinig of niets op hebben, maar dat men hen toch ‘fascist’ mag noemen omwille van de emotionele associatie die dat woord oproept met concentratiekampen, en om zo een afkeer van hun ideeën uit te drukken.

Andermaal, laat dit goed tot u doordringen: een prof politieke geschiedenis, die zegt dat je iemand een nazi mag noemen, gewoon omdat je het met zijn denkbeelden niet eens bent. Het moet geleden zijn van mijn kindertijd, toen er op de muur werd geschreven ‘al wie dit leest is zot’, dat dit soort stigmatiseringsprocessen aan de orde was.

De bizarre gedachtesprongen en uitlatingen van UA-rector Herman Van Goethem indachtig, die een maatschappij verdedigt waarin mensen kunnen afgeluisterd en verklikt worden wegens incorrect gedachtengoed, vrees ik dat de academische wereld elke vorm van kritisch denken heeft verzaakt ten voordele van een nieuwe heksenjachtmentaliteit. Met het F-woord als stoplap. Alle gelijkenissen met een dramatische periode uit de 20^ste eeuw toevallig.

Vindt u deze column interessant, leerrijk, controversieel, of hebt u tenminste eens goed kunnen lachen? Dan is een donatie, hoe bescheiden ook, misschien een goed idee.