Mister Michel, Anderlecht en ‘de drang om altijd te winnen’ (desnoods via de scheidsrechter)

Op 25 april 1984 vond de voetbalmatch RSC Anderlecht-Nottingham Forest plaats, in de halve finale van de toenmalige UEFA-cup. Anderlecht had de heenmatch verloren met 2-0, maar in de terugwedstrijd te Brussel gebeurden er opmerkelijke dingen. Een doelpunt van de Engelse speler Paul Hart werd om onduidelijke reden afgekeurd, en al even verrassend kregen de Brusselaars een strafschop cadeau van de Spaanse scheidsrechter Guruceta Muro. Daardoor wonnen ze met 3-0 en gingen ze door in het tornooi. Niet alleen sportief van belang: voor zo’n club staan er miljoenen op het spel.

Onmiddellijk daarna gonsde het al van de geruchten en veronderstellingen rond een verkochte match, zonder hard bewijs. Tot gewezen Anderlecht-voorzitter Constant Vanden Stock in een interview met Het Laatste Nieuws, begin september 1997 – dus 13 jaar later-, bekende dat hij aan scheidsrechter Muro na de wedstrijd het bedrag van één miljoen Belgische frank ‘als lening’ had overgemaakt. Dat zou via tussenpersonen Raymond De Deken, overleden in 1987, en een zekere Jean Elst zijn gebeurd. In zijn ‘Blunderboek van het Belgisch voetbal’ (1997) beweert journalist Frank Van Laeken dat ook Philippe Collin, een familielid van Vanden Stock en tot op vandaag secretaris-generaal van RSC Anderlecht, in de omkooptransactie was betrokken.

Dossier ‘verloren met de post’

Het moment waarop Anderlecht tegen Nottingham een strafschop cadeau krijgt

Het verhaal van de ‘lening’ wordt nog pikanter, als blijkt dat Vanden Stock heel die tijd zwijggeld had betaald aan een obscuur tweetal, namelijk genoemde Jean Elst en zijn kompaan René Van Aeken, die beweerden bewijsmateriaal te bezitten van de omkooptransactie, onder meer een cassettebandje met clandestien opgenomen gesprekken tussen de Anderlechtvoorzitter en diens rechterhand Michel Verschueren. Toen zoon Roger de fakkel overnam, wou papa Constant niet meer verder afdokken. Integendeel werd tegen het duo een klacht wegens chantage ingediend, waarna de zaak in de pers kwam.

Ondertussen wist iedereen dat die match tegen Nottingham ‘gefikst’ was, dat de kopstukken van Anderlecht daar actief in betrokken waren, met het vermoeden dat dit geen alleenstaand geval was maar veeleer een systeem.

Helaas was scheidsrechter Muro in 1987 al omgekomen in een verkeersongeval -ook over de omstandigheden daarvan bestaan speculaties- en kon die dus niets meer navertellen. Verschueren betwistte het bestaan en de inhoud van de cassettebandjes niet, maar beweerde dat die ‘geen juridische waarde’ hadden. Voorzitter van de Belgische Voetbalbond Michel d’Hooghe kreeg in 1992 allerlei bewijsstukken in handen van afperser Van Aeken, speelde die door aan zijn secretaris Alain Courtois -een Anderlechtpion in de Bond- … die ze ‘verloor’. ’t Is te zeggen, hij beweerde het bundel doorgestuurd te hebben naar het UEFA-hoofdkwartier in Genève, waar het nooit aankwam. Oeps.

Ondertussen wist iedereen dat die match tegen Nottingham ‘gefikst’ was, dat de kopstukken van Anderlecht daar actief in betrokken waren, met het vermoeden dat dit geen alleenstaand geval was maar veeleer een systeem. Na jaren sudderen veroordeelde de UEFA in 1997 de Brusselse club alsnog voor ‘moreel wangedrag’, gekoppeld aan een sanctie van het seizoen daarop niet Europees te mogen spelen, een beslissing die nadien nietig werd verklaard wegens procedurefouten.

Van Aeken en Elst werden door het gerecht aan de tand gevoeld en beweerden dat Anderlecht nog tal van andere wedstrijden had ‘gekocht’. Daar kwamen nooit harde bewijzen van op tafel, het bleef dus bij de bekentenis van Constant Vanden Stock. Tot in 2018 ook zijn opvolger manager Herman Van Holsbeeck in Operatie ‘Schone Handen’ opdook als een intimus van de louche makelaar Mogi Bayat. Idem overigens voor clubadviseur/advocaat Laurent Denis.

Slangenkuil

Ondertussen foetert VRT-journalist Filip Joos op ‘racistische’ supporters 

De omkoopaffaire van 1984 en de nasleep zijn uit het collectief geheugen van de Belgische sportjournalistiek verdwenen. Dat heeft veel te maken met de momenteel heilig verklaarde Michel Verschueren (RIP), van 1981 tot 2003 algemeen manager van RSC Anderlecht. Hij beschikte over een breed netwerk en had uitstekende contacten met de voetbalpers, die steevast ook een telefoontje mocht verwachten indien de gepubliceerde berichten niet aan zijn verwachtingen beantwoordden. ‘Hij had een drang om altijd te winnen’, lees ik in alle herdenkingsartikelen. In het licht van de omkoopaffaire een uitspraak met een speciale betekenis.

Michel Verscheuren is met andere woorden een sleutelfiguur in de normvervaging die het Belgische voetbal kenmerkt, waarbij een absolute omerta van de pers regel is. Door de verstrengeling tussen de topclubs en de Voetbalbond is deze laatste een slangenkuil in plaats van een regulerend coördinatieorgaan dat bij onregelmatigheden kan arbitreren. Tot op vandaag.

Dat de kleurrijke Mister Michel tussendoor ook homofobe uitspraken ventileerde, en stakers voor ‘luieriken’ uitschold (nota bene ten tijde van de Renaultsluiting in Vilvoorde, waar tal van zijn supporters werkzaam waren), kunnen we allemaal plaatsen in het recht op vrije meningsuiting. De kern van de zaak is echter dat het Belgische voetbal zo rot is als de Belgische politiek, en aan dezelfde ziekte lijdt: ons-kent-ons-mentaliteit, nepotisme, achterkamergedoe, belangenvermenging, en ook wel gewoon slecht bestuur. Niet te verbazen dat tot op vandaag clubs en spelers van een fiscaal gunstregime genieten.

Michel Verscheuren is met andere woorden een sleutelfiguur in de normvervaging die het Belgische voetbal kenmerkt, waarbij een absolute omerta van de pers regel is.

De zweem van corruptie die rond deze schaduwwereld hangt, komt niet via de media en sportjournalisten naar boven -die als satellieten rond de clubs hangen-, maar door mislukte deals, ontspoorde vriendschappen, tot en met opduikende spijtoptanten die hun hachje proberen te redden, zie Dejan Veljkovic in de Bayat-affaire. (Ex-)spelers, trainers, bestuursleden, scheidsrechters en sportjournalisten blijken allemaal in hetzelfde onfrisse bad te zitten.

Noteer dat in heel deze soap de voetballiefhebbers en supporters volstrekt quantité negligeable zijn. Zij moeten gewoon hun tickets en abonnement betalen, en zich vooral houden aan de anti-racismevoorschriften op en rond het veld, daar kijken sportjournalisten zoals VRT-verslaggever Filip Joos wél zorgvuldig op toe. De morele hypocrisie stijgt daarmee ten top. Van de doden niets dan goeds, maar toch: ergens mag een nagedachtenis compleet zijn. Bij deze.

Vindt u deze column interessant, leerrijk, controversieel, of hebt u tenminste eens goed kunnen lachen? Dan is een donatie, hoe bescheiden ook, misschien een goed idee.