Cécil versus migrant: hoe men ons leert schamen voor emoties

Het moest ervan komen: na de verontwaardiging over de dood van de leeuw Cecil, in Zimbabwe neergeschoten door een Amerikaanse tandarts die daar grof geld voor betaalde, beklagen moralisten er zich over dat er veel minder drukte gemaakt wordt over een migrant die de kanaaltunnel probeerde binnen te dringen. Het lijkt daarmee alsof onze emotie over die leeuw ongepast en zelfs belachelijk is, iets waarover we ons horen te schamen.

Op het einde is alles futiel

De scheve vergelijking gaat uit van het idee dat verontwaardiging iets is waarvan iemand maar een bepaalde hoeveelheid kan op zak hebben, en dat die moet verdeeld worden over toestanden, liefst diegene die er meest toe doen. Iedere keer als het over dierenleed gaat, komt iemand met menselijke miserie af, alsof het eerste er dan niet meer toe doet. Er wordt gewogen en afgewogen, berispt en geridiculiseerd. Leeuw dood? Maar er sterven elke dag beesten in onze slachthuizen! Migrant dood? Maar er sterven er duizenden op de Middellandse Zee! En gelieve ook niet te zeuren over de bejaarde die door een vrachtwagen wordt opgeschept, als er vijftig kinderen per jaar in het verkeer sterven. Maar ook dat aantal zinkt in het niet bij de duizenden kinderen die in Syrië sterven. En och, wat is dat vergeleken bij een echte genocide, met de Holocaust als eeuwige dooddoener. Enzoverder, tot we bij de dood van het heelal uitkomen, binnen een paar miljard jaar. Cut. Op het einde is alles futiel.

De grond van het probleem is een constructiefout in ons cognitief systeem: we vergelijken te veel, we denken teveel in categorieën. De taal dwingt er ons toe: we hebben maar één woordje voor het woord ‘dood’ , en dat is ‘dood’. Een dode leeuw en een dode migrant worden zo formeel op de weegschaal geplaatst, terwijl het om twee totaal verschillende toestanden, verhalen, contexten gaat. Op die manier wordt alles aan alles gerelateerd. Het is de beroepsmisvorming van de begrafenisondernemer die doden nu eenmaal stockeert.

Neem het woord ‘oorlog’. Er zijn duizenden oorlogen, conflicten, van familievetes tot wereldoorlogen, die taalkundig allemaal verwant worden gemaakt terwijl ze volstrekt niets met elkaar te maken hebben. Zo bevat de 20ste eeuw volgens het boekje twee ‘wereldoorlogen’, die in elk opzicht van elkaar verschillen, terwijl de derde wellicht al bezig is, zonder dat we hem herkennen omdat de twee vorige nog in ons hoofd zitten. Hopeloos achter lopen we, door te veralgemenen en in hiërarchieën te denken.

Bekijk de kunstgeschiedenis: men spreekt over de muziekgeschiedenis, vanaf het trommelen op dierenvellen door holbewoners, tot een opera van Wagner, als gold het één lange evolutionaire ketting. Terwijl beiden volstrekt niets gemeen hebben, behalve dat het om geluid gaat waar het woord ‘muziek’ wordt opgeplakt. Het verhaal van de appelen en de peren. Oorzaak van veel misverstanden.

Categorische waanzin

Of neem de liefde, een relatie: wie een nieuwe vriendschap met een oudere, voorbije vergelijkt, is verloren. Wie een tweede levenspartner vindt, en die toetst aan de vorige, zal mislukken: niets is hetzelfde. Vergeet alles, vergeet de vakjes, wis uw harde schijf, het zal u veel consternatie besparen. Het woord ‘liefde’ zelf is in dat opzicht misleidend, want het suggereert een categorie die niet bestaat: er zijn zoveel liefdes als er paren zijn, en elk individu is op elk moment iemand anders. Beleef het dus op die manier, en begrijp.

Filosofisch werd dat foute vakjessysteem op punt gezet door Aristoteles (384-322 v. VC.), die zelf de mosterd haalde bij Plato, door dr. Ringoet terecht als schizofreen betiteld, al is ook dat weer een categorie zonder inhoud. Heel de middeleeuwen maar ook heel de daaropvolgende renaissance en de geboorte van het moderne wetenschappelijke denken heeft me zich aan die categorische waanzin vastgeklampt. De idee dat de wereld sorteerbaar is in mappen, waarbij de taal zoveel mogelijk de mappen moet etiketteren. En waarbij elke map een rangorde bevat. Waardoor we steeds minder van de wereld zijn gaan begrijpen.

Maar neen dus. De dood van die leeuw in Zimbabwe voelt, door de context, akelig aan, en de dood van die migrant ook. Maar niet op dezelfde manier. Alles is anders, elke dag wordt het universum herboren, op elke plek gebeurt iets anders, verschillend, haast onvergelijkbaar. Emoties zijn noch optelbaar, noch deelbaar, noch vergelijkbaar. Kinderen hebben veel meer feeling voor die discontinue wereld dan ‘gevormde’ volwassenen. Schaam u dus niet als u weent om een dode kat, laat u de emotie niet afpakken door dorre zedenprekers die alles afwegen, en bepalen hoe relevant uw vreugde of ergernis of droefheid voor het wereldnieuws is.

Ik word verdomme zelf kwaad op de mierenneukers die via Twitter proberen mijn betrokkenheid bij dat verhaal over Cecil en die moordlustige tandarts te fnuiken als iets futiel, belachelijk, disproportioneel. #emotion-is-not-a-bag-of-potatoes

Advertentie
Dit bericht werd geplaatst in Geen categorie. Bookmark de permalink .

5 reacties op Cécil versus migrant: hoe men ons leert schamen voor emoties

  1. ridelo zegt:

    Ik lust die moorddadige tandarts ook niet, maar hij heeft wel de pech dat hij er net uitgepikt wordt terwijl half Afrika vol loopt dergelijk gespuis die denken dat ze the big hunter moeten spelen alleen maar omdat ze niet meer weten wat doen met hun geld.

    • Hakuna Matata zegt:

      “But it’s not ridiculous” Want het brengt het wel in de aandacht, ik viel achterover, denkende dat Nederland een beschaafd land was, toen een klojo die blijkbaar jachtreizen op exotisch wild verkoopt , als verontschuldiging naar die enkele migranten verwees, terwijl zij zelf keuzes hebben gemaakt er meer slachtoffers per dag vallen die ook te jong de dood niet verdienen op verschillende wijzen .

      In de meeste gevallen zou ik zeggen dat een mens voor dier zou moeten gaan, maar dit gaat niet op in alle gevallen – mensen zijn er teveel, leeuwen met uitsterven bedreigt , mensen verantwoordelijk voor alle leven. Dit was een laffe en onsportieve wijze om de zogenaamde held uit te hangen.
      Op you tube is een filmpje te vinden van 3 Masaikrijgers die de prooi van 5 etende leeuwen afnemen – dat is pas heldhaftig en met respect ieder zijn deel.

      Als men een afschuwelijke tekening, waarschijnlijk uit leerperiode van Vincent Van Gogh een prijskaartje van 6 milj euro geeft, dan is 50.000 euro om een met uitsterven bedreigt dier te mogen doden veel te weinig, als ze dan toch extravagant de beest willen uithangen doe er dan minstens maar 1 of 2 nullen bij.

      Het veranderen van gedrag dier , het nog ooit eerder geziene gedrag van de Sabi-sands lions, als dit inderdaad nieuw is kan een indicator zijn voor het menselijk gedrag?
      Zij moorden zichzelf uit – ? of dit vroeger zo was en waaraan dit te wijten is – te weinig prooi? – te kleine leefomgeving? Of zie je ditzelfde gedrag niet eveneens bij de bevolking in verschillende Afrikaanse landen?

      Geen konijnen maar leeuwen of lemmings – die elkaar uitmoorden of zelfmoord plegen als ze met teveel te weinig ruimte hebben?

  2. walter maes zegt:

    Misplaatste emoties omtrent de dood van een beest. Dierenleed bestaat niet, mensenleed wel.

    • imelda delcon zegt:

      Wij bezitten geen twee soorten hart,
      één voor de mens en één voor de dieren
      wij bezitten er één of geen (lm)

  3. Prometheus zegt:

    Do you ever think about
    what a lovely place the world would be
    without all the people
    that make life so unpleasant?

    All the small, petty people
    All the ugly, annoying people
    It’s hard not to think about it

    I like to think about
    what could be
    done to these people
    Something cruel
    Something mean
    Something just
    But the meaner the better
    Goodness knows they deserve it

    Have you ever dreamed of
    killing all the stupid people?
    Not just the unintelligent people
    but the sort that don’t know anything about anything
    but seem to have opinions about everything
    They’re only too ready to offer their advice about
    how to run your life
    And yet look at how they run their own lives
    For the most part they’ve accomplished nothing
    They’ve contributed nothing
    Their lives are miserable
    But they talk, talk, talk
    At the very least their tongues should be cut out
    At the very least

    Do you ever wanna
    kill all the people who tell lies?
    Some certainly deserve it
    Not necessarily the big liars
    or even those who teach lies as truth
    I’m talking about people
    who say one thing and do another
    or who tell you they sent something express mail
    when you know they haven’t

    Did you ever want to
    kill all the slow people in the world?
    The people who are in front of you
    when they should be behind you
    A crime that the swift should be help back by the slow
    And it’s criminal that nothing is going to rectify it

    And what about all the really ugly people?
    Add them to the list as well
    Some people try not to think about life’s ugliness
    I’ve thought about it
    I’ve thought about it quite a lot
    Something should be done to these people
    Something to make them suffer
    the way they’ve made us suffer

    I say, bring back the circus maximus
    for starters
    Unless these weeds are dealt with
    they’ll poison everything
    They are poisoning everything
    We need a gardener
    A brutal gardener
    A thorough, thoughtful gardener
    An iron gardener

Reacties zijn gesloten.